Opstellen omgevingsplan

Omgevingsplan opstellen: het proces

Bij het opstellen en wijzigen van het omgevingsplan worden zowel proces als inhoud fundamenteel anders dan de huidige manier van werken en inhoudelijke afwegingen. In het proces gaat het om meer betrokken partijen en ketenpartners die een rol spelen. Niet alleen participatie met stakeholders in een gebied speelt een belangrijke rol. Ook de afstemming met partijen als het waterschap, de Veiligheidsregio en de Omgevingsdienst over te stellen regels en verantwoordelijkheden is hierbij nodig. De werkprocessen veranderen en daarover moeten nieuwe afspraken gemaakt worden.

Momenteel werken we deze vraagstukken uit voor vele gemeenten. Zoals transitieplannen met een doorkijk naar de benodigde uitwerking van de opgaven om te komen tot een omgevingsplan. Deze plannen bevatten uitgewerkte opgaven, inzicht in benodigde kennis, kunde, capaciteit, planningen en de rol van de raad.

Omgevingsplan: inhoud

Ook de inhoud van het omgevingsplan is anders dan een bestemmingsplan. Niet alleen worden nieuwe aspecten geïntroduceerd, maar door de integratie van regels voor milieu en ruimte, vraagt het ook andere afwegingen. Op 1 januari 2024 heeft iedere gemeente van rechtswege een omgevingsplan dat bestaat uit de bruidsschat, een aantal verordeningen en de dan geldende bestemmingsplannen. Dit omgevingsplan van rechtswege moet getransformeerd worden naar een omgevingsplan dat past in de kaders van de Omgevingswet en dat één gemeentedekkend plan omvat.

We begeleiden diverse gemeenten in het opstellen van hun omgevingsplan. Samen met de gemeente maken we keuzes over de opzet en structuur van het plan, het detailniveau waarop zaken geregeld moeten worden en de wijze waarop zaken geregeld kunnen worden. Om deze plannen goed vorm te geven, nemen we vanuit de huidige praktijk de kennis over ruimtelijke ordening, het afwegen van milieuaspecten en het afwegen van verschillende belangen mee. Ook de kennis die we hebben opgedaan met het maken van verschillende bestemmingsplannen ‘verbrede reikwijdte’, heeft geholpen om deze nieuwe manier van regelen te ontwikkelen.

Het vormgeven aan zowel ruimtelijke als milieukundige aspecten zijn we gewend vanuit zowel het bestemmingsplan- als het m.e.r.-spoor. In samenwerking met collega’s met kennis van diverse milieuthema’s bieden we een advies dat deze inhoudelijke kennis combineert met juridische kennis.

Omgevingsplan in de keten

Om het proces en de inhoud goed vorm te geven is het belangrijk te weten dat het omgevingsplan onderdeel uitmaakt van een keten. Het is het instrument waarin bindende regels staan voor de gemeente en waarin de kaders gesteld worden voor het toestaan van activiteiten en voor de vergunningverlening. Niet langer is het een boekje met een beschrijving, regels en een verbeelding (visualisering).

Het omgevingsplan is een digitaal ontsloten set van regels waaraan bijvoorbeeld vergunningplichten en indieningsvereisten gekoppeld zijn. Het opzetten van een passende structuur waarin de regels landen en opvraagbaar zijn, is noodzakelijk om het juiste dienstverleningsniveau naar de inwoners en ondernemers in de gemeente te kunnen bieden. Het omgevingsplan moet dus zowel een goede juridische structuur als een goede digitale structuur kennen om goed toepasbaar te zijn.