De omgevingsvergunning in de Omgevingswet, een succes of een showstopper?

De hoeveelheid regels wordt met zestig procent teruggebracht, de regels worden op andere plekken opgeschreven, procedures veranderen ingrijpend en ook toetsingskaders (intern) veranderen. Zo wordt participatie een mogelijke indieningsvereiste. De vergunningverlening, toezicht en handhaving en ook de digitale koppelingen vanuit het Digitaal Stelsel Omgevingswet verdienen daarom komende tijd alle aandacht.

De uitdaging is om dit op een toekomstbestendige manier aan te pakken. De omgevingsvergunning moet straks een vertaling zijn van de omgevingsvisie, het omgevingsplan en de landelijke regels in het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl). Deze instrumenten hebben volgens de beleidscyclus namelijk doorwerking op de vergunning. Omdat de tijd begint te dringen start je in een latere fase van de cyclus. Dat is niet erg, en in dit geval zelfs nodig, maar het betekent wel dat je extra op moet letten dat je de cyclus blijft draaien. Bij het ontwikkelen van beleid en regels in de komende jaren is het van belang om toe te zien dat je die koppeling naar de omgevingsvergunning achteraf weer maakt en, als dat nodig is, weer rechtzet. Het is daarom de kunst om de omgevingsvergunning nu al op zo’n manier in te vullen dat die koppeling achteraf op een eenvoudige manier te doen is. 

Een bekende uitspraak rondom de Omgevingswet is dat de omslag 80% cultuur is en 20% regels. Eenzelfde verhouding geldt voor de omgevingsvergunning ook. Op het gebied van milieu worden nu al relatief weinig vergunningen verleend; het meeste kan worden afgedaan met een meldingsplicht. Slechts voor bepaalde activiteiten is een omgevingsvergunning nodig, omdat die veel grotere gevolgen zouden kunnen hebben. Voor omgevingsvergunningen gaat het dus wellicht om 20% van het aantal activiteiten, maar met 80% van de impact. Veel van die nationale regels op milieuvlak worden gedecentraliseerd. Je moet het als gemeente dus zelf goed regelen en er daarbij op toezien dat de regels worden nageleefd. Om te zorgen dat alles in goede banen blijft lopen bij de inwerkingtreding is het zaak om nú met het huiswerk te beginnen.

Leg de focus op korte termijn op de implementatie van de omgevingsvergunning en zorg dat dit geen ‘showstopper’ wordt.