Almere geeft eigen kleur aan implementatie Omgevingswet

Twee jaar geleden besloot de gemeente Almere om de invoering van de Omgevingswet programmatisch op te pakken. De gemeente schakelde Antea Group in om dit programma te leiden en de Omgevingswet met een team van medewerkers te implementeren. Het programma kent drie hoofdsporen: het vormgeven van het juridisch instrumentarium, het inrichten van een digitaal stelsel en de verandering van de organisatiecultuur.

Onze visie op de implementatie van het Omgevingswetstelsel is dat medewerkers, collegeleden en raadsleden zelf moeten ontdekken en zelf moeten doen. Projectmanager Johan Apperloo: ‘De wetgever levert het stelsel casco op. Als gemeente krijg je veel ruimte om een eigen invulling te geven. Een goede implementatie begint door eerst zelf op onderzoek uit te gaan. Wat willen wij als gemeente, wat zijn onze ambities en hoe doen wij het op ónze manier..?’

Het traject in Almere startte met bewustwording over de effecten op het eigen werk. Apperloo: ‘We hebben in kaart gebracht hoeveel teams geraakt worden door de Omgevingswet. Bij al deze teams zijn we aangehaakt. Bijvoorbeeld door in werkoverleggen te sparren over de komst van de Omgevingswet. Wat betekent dit voor jou als handhaver, bestemmingsplanjurist of medewerker economische zaken? En hoe ziet jouw werk er na 2022 uit?'

De Omgevingswet is niet alleen de zaak voor de ambtelijke organisatie. Apperloo: ‘Je moet ook raad en college meenemen. Als bestuur en politiek moet je antwoord geven op vier cruciale vragen: welke richting kies je voor de fysieke leefomgeving? Welke relatie wil je met de samenleving? Welk type regelgeving past daar bij? En welke randvoorwaarden geef je mee; hoeveel tijd, geld en menskracht stel je beschikbaar?'

De eerste fase van het traject wordt afgerond met een koersdocument. Dit levert input aan de gemeenteraad om in gesprek te gaan over de vier R-vragen. Apperloo: ‘Dat bepaalt de manier waarop Almere de komende jaren vorm geeft aan de Omgevingswet. Het document bevat niet alleen ingrediënten waarop de gemeente verder kan bouwen, maar ook dilemma’s waarop de gemeenteraad nog een antwoord moet geven.’

Na het zelf ontdekken is het een kwestie van zelf doen. Apperloo: ‘Het programma bestaat uit 20 werkpakketten die binnen de organisatie worden uitgevoerd. Daarnaast zijn er experimenten gaande en worden pilots opgestart. Het versnellen van de vergunningverlening voor de Floriade bijvoorbeeld. De stedelijke vernieuwing van Almere-Haven is eveneens een prachtige proeftuin om te experimenteren met een nieuwe manier van werken.’