Verbeterde verkeersveiligheid in vogelvlucht

Natalia Groenewold is als adviseur Planvorming en Mobiliteit namens Antea Group bij de dronevluchten betrokken. Ze is enthousiast over de inzet van drones bij verkeersanalyses. “Dronebeelden bieden een unieke kijk op verkeerssituaties. Je ziet verkeersstromen letterlijk vanuit een nieuw perspectief. Dat stelt ons in staat om een optimaal beeld van verkeerssituaties en de bijbehorende verkeersveiligheid te vormen. Een belangrijk voordeel van deze innovatie is ook dat een goede verkeersanalyse nu minder tijd en inzet van mensen kost. Al met al is dit een prachtige stap vooruit in het versnellen en verbeteren van dit proces en het daaruit voortvloeiende onderzoek.”

De drone is onder andere ingezet bij de verkeersveiligheidsanalyse op de rotonde naast het Stanislascollege in Pijnacker. Op deze rotonde rijden dagelijks honderden fietsers. Doordeweeks zijn dat vooral leerlingen van het Stanislascollege aan de Sportlaan - één van de vier wegen die op de rotonde uitkomen. Ook in de weekenden is het vaak een drukte van belang op deze rotonde: verschillende sportverenigingen hebben namelijk eveneens hun thuisbasis aan de Sportlaan.

Samen met vier andere rotondes in Pijnacker en Nootdorp wordt de rotonde door de gemeente onderzocht. “Door de opkomst van e-bikes, driewielers en bakfietsen pakken mensen langer en vaker de fiets. Dat juichen we natuurlijk toe, maar de toenemende drukte op fietspaden stelt ons wel voor uitdagingen als het gaat om verkeersveiligheid en doorstroming. Daarom onderzoeken we hoe we de rotondes optimaal kunnen laten functioneren”, aldus verkeersspecialist Arend Kranenburg van de gemeente Pijnacker-Nootdorp.

Ook het Stanislascollege zelf heeft verkeersveiligheid hoog op de agenda staan, licht aardrijkskundedocent Gerard van Dommelen toe. “We willen leerlingen graag bewust maken van de gevaren onderweg. Daarom hebben we in 2020 vanuit het programma TotallyTraffic gewerkt aan een project waarbij ze hun eigen fietsroute in kaart brachten. Dat zorgde voor veel betrokkenheid onder de leerlingen. Naar aanleiding van dit project zijn we met de gemeente in gesprek gegaan om de verkeersveiligheid op de rotonde naast de school verder te onderzoeken. Daarbij is via het ROV Zuid-Holland Antea Group aangehaakt.”

Wijkmanager Peter van der Sman is blij met deze samenwerking. “Als gemeente zoeken we graag het contact met inwoners, in dit geval scholieren. Enerzijds om bewustwording over gedrag en gevaren in het verkeer te creëren, maar ook om de verkeersveiligheid samen daadwerkelijk te verbeteren. Met de Omgevingsvisie Pijnacker-Nootdorp 2050 zagen we al welke mooie dingen er kunnen ontstaan als we samen met enthousiaste leerlingen ergens aan werken. Die betrokkenheid brengt ons echt verder!”

Het ROV Zuid-Holland is opdrachtgever van de dronevluchten. Arjan Breider, werkzaam als projectleider, legt uit dat het onderzoek goed aansluit bij de programma’s SCHOOL op SEEF (voor het basisonderwijs) en TotallyTraffic (voor het voortgezet onderwijs). Deze programma’s zijn erop gericht leerlingen te begeleiden in hun ontwikkeling tot veilige weggebruikers; onder meer door het aanbieden van theoretische en praktische verkeerslessen. ROV Zuid-Holland stimuleert het gesprek over verkeersveiligheid en de samenwerking tussen gemeenten en scholen. “De opnames laten het natuurlijke fietsgedrag van leerlingen zien. De dronevlucht was namelijk bewust niet vooraf aangekondigd, om het gedrag niet te beïnvloeden. Het is goed dat hierover gepraat wordt. De beelden zetten leerlingen aan het denken over verkeersveiligheid en hun eigen bijdrage daaraan. Met die input kunnen onveilige situaties gericht worden aangepakt. Zowel op het gebied van infrastructuur als met gedragsbeïnvloeding en educatie.”

Alle betrokken organisaties erkennen dat de dronebeelden bruikbare informatie opleveren. “De beelden van bovenaf maken de verkeersstromen op een hele nieuwe manier inzichtelijk. Je ziet precies hoe fietsers de rotonde nemen. Ook brengen de beelden het gedrag van fietsers en automobilisten goed in kaart. Dat kunnen we ook meenemen in de gedragscampagne die later dit jaar op rotondes wordt uitgerold”, aldus Kranenburg. Tegelijk waakt hij ervoor om uitsluitend op de dronebeelden af te gaan. “De beelden zijn een aanvulling op beelden vanaf de grond en geen vervanging daarvan.”

Hoewel de exacte uitkomsten van de dronevlucht nog gepubliceerd moeten worden, is het onderzoek voor Van Dommelen nu al geslaagd. “Een praktijksituatie uit hun directe leefomgeving brengt een les voor leerlingen veel meer tot leven dan een ver-van-hun-bed-case. Voor de betrokkenheid van leerlingen is het belangrijk om de school en de maatschappij met elkaar te verbinden. De dronevlucht is daarin letterlijk en figuurlijk een schoolvoorbeeld: de school komt in de maatschappij en andersom!”

Natalia Groenewold kijkt terug op een geslaagde vlucht. “De dronebeelden geven waardevolle nieuwe inzichten die ons helpen bij het verbeteren van de verkeersveiligheid. Maar ook in bredere zin heeft de dronevlucht mooie dingen opgeleverd, zoals de gezamenlijke aanpak van de verkeersveiligheid door de school, de gemeente en het ROV Zuid-Holland. En voor de school is het natuurlijk leuk dat leerlingen op deze manier in contact komen met nieuwe technologieën en de praktische toepassing daarvan.”