Søren Winkel: "Van Energyhub tot collectief contract"

De grootste misrekening die je als bedrijf kunt maken? “Denken dat elektriciteit altijd en overal beschikbaar is”, waarschuwt Søren Winkel. “Uitbreiden of verduurzamen? Extra vermogen regel je er niet meer eventjes bij. De kans is groot dat je op een wachtlijst belandt, en dat is geen kwestie van een paar maanden. In sommige gevallen ben je tien jaar verder. We zien nu al dat bedrijven hun plannen hierdoor moeten uitstellen of zelfs schrappen.”

Nederland heeft meer dan 3.000 bedrijventerreinen en ze krijgen allemaal vroeg of laat te maken met netcongestie, voorspelt Søren. “We staan pas aan het begin van dit probleem. Steeds meer bedrijven stappen over van gas op elektriciteit en hebben hierdoor extra vermogen nodig. Vaak meer dan in hun contract met de netbeheerder is vastgelegd. Maar bijna nergens in Nederland is daar nog ruimte voor. Bedrijven moeten het doen met de capaciteit die ze hebben.”

Een kwestie van snel meer kabels leggen, zou je denken. “Maar dat is slechts een deel van de oplossing”, ziet Søren. “Ja, er moeten extra kabels en verdeelstations komen, maar slimmer omgaan met de bestaande capaciteit is minstens zo belangrijk. Het net op bedrijventerreinen is berekend op een bepaalde vraag per bedrijf, afhankelijk van het gewenste vermogen. In de praktijk wordt dat vermogen zelden volledig benut. Hierdoor is er vaak nog ruimte binnen de huidige infrastructuur, waardoor niet overal direct kilometers nieuwe kabels nodig zijn.”

Energyhubs kunnen bedrijven helpen om energie en bestaande infrastructuur efficiënter en duurzamer te gebruiken. “Een energyhub is een lokaal knooppunt waar bedrijven hun energieverbruik op elkaar afstemmen, vaak gecombineerd met gezamenlijke opwek en verdeling,” legt Søren uit. “Hierdoor wordt het beschikbare vermogen beter benut en vermindert de druk op het elektriciteitsnet. Er zijn veel verschillende energieconcepten mogelijk om zo’n hub op te zetten.”

Zo kunnen bedrijven binnen een energyhub samen energie opwekken en afspraken maken over het gebruik ervan. Søren: “Ze kunnen bijvoorbeeld zonnestroom delen, machines laten draaien bij lage elektriciteitsvraag of samen een warmtenet gebruiken.” Een andere optie is een Collectieve ATO (Alternatieve Transportovereenkomst) opstellen met de netbeheerder. “Hierbij maken bedrijven afspraken om de gezamenlijke netcapaciteit optimaal te verdelen.”

Antea Group helpt bedrijven, vaak in opdracht van gemeenten, bij het opzetten van energyhubs. Søren: “Als onafhankelijke adviseur begeleiden we het hele traject: van verkenning en haalbaarheid tot businesscase en realisatie. Op bedrijventerrein Vijf Eiken in Oosterhout werken we bijvoorbeeld aan een collectief systeem dat restwarmte en elektriciteit optimaal benut. In opdracht van gemeente Zutphen onderzoeken we hoe bedrijven door slimme samenwerking toch in hun energiebehoefte kunnen voorzien.”

Zo zijn er meer technologische oplossingen om netcongestie te verminderen. Batterijen kunnen energie opslaan en vraag en aanbod beter afstemmen, terwijl slimme software piekbelasting kan monitoren en verdelen. “De technologie is er klaar voor, maar wet- en regelgeving vormen vaak de grootste uitdaging,” zegt Søren. “Zo is een collectieve ATO afsluiten best complex. Hoe regel je dit eerlijk en toekomstbestendig? Dit vraagt om goede afspraken en juridische vastlegging, maar dat kost tijd en moeite.”

Het belangrijkste advies voor bedrijven? “Wacht niet af! Bedrijven moeten nu al nadenken over hun energiebehoefte voor de komende tien jaar," adviseert Søren. "Wie dat niet doet, loopt geheid vast. Denk vooruit en kijk naar mogelijkheden zoals gezamenlijke energie-opwek, opslag en slimme verdeling met andere bedrijven in je omgeving. Zelfs als je nu geen direct probleem hebt, loont het om alvast eens in gesprek te gaan met je buren, jouw gemeente en netbeheerder."

Want, netcongestie verdwijnt niet vanzelf. Sterker nog, de druk op het net zal de komende jaren alleen maar toenemen. "Wie nu stappen zet, kan regie houden over zijn energievoorziening," benadrukt Søren. Het goede nieuws is dat samenwerking en innovatieve oplossingen het mogelijk maken om tóch door te groeien en te verduurzamen." De sleutel ligt bij proactief handelen en slim omgaan met energie: individueel én collectief. En die sleutel geven wij bedrijven graag in handen.”