De IJsseldijk tussen Zwolle en IJsselmuiden beschermt de eeuwenoude polder Mastenbroek tegen hoogwater uit de IJssel. Een dijk met historie, maar ook een dijk die bij recente landelijke beoordelingen niet optimaal scoorde op veiligheid. Dat vraagt om actie. Samen met Tauw en Land-id werkt Antea Group aan de verkenning van deze dijkversterkingsopgave. 

Van beoordeling naar verkenning

Nederlandse dijken moeten voldoen aan uitzonderlijk hoge eisen. Sinds 2017 geldt dat de kans dat een individu overlijdt als gevolg van een overstroming niet groter mag zijn dan een honderdduizendste per jaar (WBI2017). Voor de IJsseldijk betekent het dat er, ondanks zijn huidige robuustheid, versterking nodig is.

Bouke van Meekeren, adviseur dijkveiligheid bij Antea Group, legt uit: “We kijken niet alleen naar berekeningen, maar ook naar metingen. In 2023 hebben we een uitgebreid peilbuisnetwerk aangelegd. Toen eind dat jaar een hoogwatergolf kwam, leverde dat direct waardevolle data op. Zo weten we precies hoe de dijk zich gedraagt en waar we moeten ingrijpen.”

Inzicht door innovatie

Belangrijkste faalmechanismen zijn piping, macrostabiliteit en hoogte. Piping – het ontstaan van kleine watergangen onder de dijk – kan de stabiliteit ondermijnen. Dankzij nieuwe data en rekenmethodes is de pipingopgave inmiddels fors verkleind. De focus verschuift nu naar oplossingen: damwanden, filterconstructies of innovatieve technieken zoals kunststof wanden en geotextiel. In de planuitwerking zijn nog allerlei keuzes mogelijk. Zo blijft er ruimte om in te spelen op innovaties en kostenefficiënte oplossingen.

Samenwerking als sleutel

Het dijkversterkingsproject wordt uitgevoerd in een consortium. Samen met Adviesbureau Tauw en lontwerpbureau Land-id werken we aan een plan dat veiligheid én leefbaarheid combineert. In integrale ontwerp-overleggen brengen we alle perspectieven samen: technische kennis, planproducten en landschapsontwerp. 

Bouke: “We versterken elkaar. Natuurlijk verschillen de perspectieven, maar juist in de integrale ontwerp-overleggen komen die bij elkaar. Zo ontstaan oplossingen die technisch kloppen én landschappelijk passen.”

Ook de samenwerking met waterschap Drents Overijsselse Delta is intensief. Specialisten van beide organisaties hebben veelvuldig contact. “Die korte lijnen maken dat we elkaar voortdurend bijpraten. Dat werkt heel constructief en versnelt het proces.” 

Veiligheid én leefomgeving

Naast veiligheid speelt ook de omgeving een belangrijke rol. Bij IJsselmuiden ligt bijvoorbeeld een waterkerende kademuur die moet worden verhoogd. Maar dat mag het beschermde stadsgezicht niet aantasten. Daarom werken we met scenario’s: Een basisvariant die de veiligheid borgt, en een luxere variant die later kan worden ontwikkeld tot een aantrekkelijk waterfront. Zo houden we ruimte voor de toekomst.

Het project levert niet alleen een veiligere dijk op, maar ook waardevolle lessen. De ervaring met geavanceerde monitoring en “anders rekenen” wordt ingezet bij toekomstige projecten. Bouke: “Ons doel is Nederland veiliger maken, maar ook mooier en toekomstbestendig. Juist door techniek en omgeving slim te verbinden, dragen we daar als Antea Group aan bij.”