Rendel Verkijk: "De vervangingsopgave vraagt ook om een technologische revolutie"

Dé uitdaging van de vervangingsopgave? “Dat is de hoeveelheid werk die op ons afkomt in combinatie met een gebrek aan technisch personeel. En die schaarste voelen we nu al”, constateert Rendel. “Alleen al in het team waarin ik werk, zouden we makkelijk tien specialisten en inspecteurs extra kunnen aannemen. Maar die mensen zijn er gewoonweg niet. Komt nog eens bij dat uit het onderwijs de aanwas van technisch talent stokt.”

Reden voor Antea Group om te investeren in de ontwikkeling van een nieuwe generatie ingenieursdiensten. Want, technologie kan een deel van het capaciteitsprobleem opvangen. Automatische schadebeeldherkenning is daar een mooi voorbeeld van. Rendel: “Bij deze methode gebruiken we drones om een kunstwerk in beeld te brengen en te vertalen naar een 3D-model. Algoritmes detecteren op basis van dronebeelden automatisch schades en zetten deze in het 3D-model van een kunstwerk.” 

Een aanpak die het inspecteren en analyseren van kunstwerken vele malen sneller én minder arbeidsintensief maakt. Dat bleek wel uit een pilotinspectie van de Muiderspoorbrug – in opdracht van ProRail. Rendel: “Op de traditionele manier heb je zes weken nodig om die brug van boven naar beneden in beeld te brengen en te analyseren. Nu is het een kwestie van zes dagen. Daarnaast is zo’n algoritme nauwkeuriger dan het menselijk oog: je ziet meer en wint aan inspectiekwaliteit.”

Dat is niet de enige winst. “Dankzij de inzet van drones hoef je geen wegen of vaarwegen af te sluiten voor een inspectie. Ook is het niet nodig om met hoogwerkers of pontons te werken: dit maakt het werk veiliger.” Daarnaast veraangenaamt de aanpak het werk van inspecteur en adviseur. “Schade-beelden analyseren is niet het meest spannende klusje. Nu doet een algoritme dit werk, zodat jij waarde kunt toevoegen door de uitkomsten te analyseren en daarop te adviseren.”

Na de succesvolle pilot gaf ProRail de opdracht om nog eens zes bruggen op deze innovatieve manier te inspecteren. Ook Rijkswaterstaat is inmiddels geïnteresseerd. Rendel: “Zulke early adopters heb je hard nodig om innovaties te verfijnen, schaalbaar te maken én voor andere partijen interessant te maken.” Dat laatste gaat zeker gebeuren, verwacht Verkijk: “ik denk zelfs dat visuele inspecties in het veld over tien jaar zeldzaam zijn.”

Een andere innovatie die Antea Group ontwikkelde, is het ‘Smart Bridge’-principe (winnaar Vernufteling). Hierbij worden betonnen en stalen kunstwerken 24/7 via sensoren gemonitord op bijvoorbeeld scheurvorming en andere vormen van degradatie. “Je krijgt zo een real-time beeld van hoe een kunstwerk erbij staat en wat de verwachte restlevensduur is. Dit helpt beheerders om onderhoud beter te plannen en het effect van interventies te meten.”

De Smart Bridge-aanpak wordt al toegepast op enkele bruggen die Rijkswaterstaat in beheer heeft. De Merwedebrug bij Gorinchem is daar één van. Rendel: “Dankzij sensortechniek monitoren wij deze brug 24/7. Op basis van data kun je beter preventief en planmatig zien waar zwakke plekken ontstaan. Zo kun je onderhoud veel beter plannen. Dit helpt om die brug de veilig en verantwoord te gebruiken en langer beschikbaar te houden.”

Data gaat sowieso een cruciale rol spelen in de vervangingsopgave verwacht Rendel. “Wij inspecteren 5000 bruggen per jaar. Dat levert een schat aan data op. Daar kun je nog veel meer uithalen. Wat is het verschil in degradatie tussen een betonnen brug in Zeeland of een brug in Twente? En welk onderhoudsprogramma levert per schadebeeld het meest optimale resultaat? Inzichten die helpen om onderhouds- en renovatiewerk beter en slimmer te plannen.” 

En als we iets dieper in de glazen bol kijken? “Het zou ideaal zijn dat kunstmatige intelligentie aan de hand van 3D-modellen, inspectiedata en ambitieniveaus jouw renovatieopgave voorspelt en vertaalt naar het meest optimale onderhoudsprogramma. En wanneer je hierin ook wegen en riolering integraal meeneemt, kun je die vervangsopgave vele malen efficiënter uitvoeren.”

De technologie is er klaar voor, maar vraagt wel om een andere manier van werken. Rendel: “Wil je dit soort concepten succesvol toepassen dan vraagt dit wel iets van databeheer én samenwerking in de keten: van opdrachtgever, adviesbureau tot aannemer. Daarin hebben we echt nog stappen te zetten.”