Voor duizenden civiele kunstwerken komt de ‘houdbaarheidsdatum’ in zicht. Steeds meer beheerders bereiden zich daarom voor op deze vervangingspiek. Er worden mooie stappen gezet, maar er is ook nog veel te winnen, ziet Ben Visser (projectmanager assetmanagement). ‘Het is nu het moment om de beheerorganisatie goed in de startblokken te zetten.’
Voor meer informatie
Merk je dat asset owners al ‘zenuwachtig’ worden voor de vervangingsopgave?
Ben: “Dit hangt af van een aantal zaken. Bijvoorbeeld de samenstelling van het areaal en het gevoerde beheer- en onderhoudregime. Ook het actuele inzicht in de kwaliteit en functionaliteit van de assets speelt een belangrijke rol. Heb je voldoende grip op deze zaken dan ben je voorbereid. Rijkswaterstaat of ProRail beheren bijvoorbeeld veel stalen kunstwerken uit de jaren ’60 en ‘70. Die treffen nu al volop voorbereidingen voor groot onderhoud en vervanging. Ook bij gemeenten zie je dat de focus steeds meer op beheer komt te liggen.”
Dus: voor veel organisaties is er nog tijd om zich voor te bereiden?
“Wanneer je veel beton in je areaal hebt, zit je over vijftien, twintig jaar midden in de vervangingspiek. Er is dus nog tijd. Dit neemt niet weg dat je nu wél moet nadenken over hoe jouw areaal er bijstaat en wat dit voor jouw beheeropgave en organisatie betekent. Ik weet dat veel kleinere overheden dit plaatje vaak nog niet helder hebben. Daar zou ik mij wel zorgen over maken.”
Wat is in deze fase de belangrijkste stap?
“Inzicht krijgen. Wat heb je, wat is de kwaliteit ervan en welke assets zijn cruciaal in jouw mobiliteits-systeem? Pas als je dit helder hebt, weet je hoe jouw opgave eruit ziet. Wat moet eerst, wat kan later, hoe ga je dit organiseren? Wie nu investeert in dat inzicht, maakt straks beter onderbouwde programma’s én slimmere, kostenbesparende keuzes.”
Kunstwerken die cruciaal zijn voor de mobiliteit in een regio, vragen om een extra sterke datapositie, bijvoorbeeld door monitoring met sensoren of drone-inspecties in combinatie met automatische beeldherkenning.
Ben Visser
Projectmanager Assetmanagement
Gebeurt dit al?
“Leeuwarden is een mooi voorbeeld. Daar monitoren ze het Stephenson-viaduct - een belangrijke schakel in de stadsrondweg - 24/7 met sensoren. Dankzij die sensordata weten wij dat dit kunstwerk sterker is dan wij op basis van theoretische modellen hadden verwacht. Met elk jaar dat dit viaduct langer mee kan, bespaart de gemeente miljoenen en kunnen ze andere kunstwerken juist eerder aanpakken.”
Zijn beheerorganisaties voldoende ingericht op de vervangingspiek?
“Er valt veel te winnen in samenhang. Denk aan meer verbinding tussen wegen, riolering en kunstwerken: door integraal te plannen kun je tijd, geld en capaciteit besparen. Ook volgen de wereld van strategie en uitvoering vaak hun eigen pad. Wanneer je de ambitie uitspreekt om dé duurzaamste gemeente van Nederland te worden, heeft dit impact op beheer en onderhoud. Dit zie je niet altijd terug in programmering en uitvoering. Kortom, je moet eerst met álle beheerniveaus om tafel om tot een realistisch en maakbaar plan te komen.”
In de praktijk
Hoe wij de vervangingsopgave aanpakken
Is de markt wel klaar voor de vraag die ontstaat?
“Aannemers kunnen de vraag nu nog aan. Maar voor hoe lang nog…? Je moet als beherende organisatie niet alleen jouw eigen organisatie in de startblokken zetten, maar ook in gesprek gaan met de markt. Welke capaciteit is er, wat heeft de markt straks van jou nodig? Is het een idee om kunstwerken te clusteren om ze vervolgens in bouwteamverband op te pakken? Of is het slimmer om voor hele specifieke werkzaamheden - zoals leuningrenovatie of wegdekherstel – specialisten te contracteren? Goed om deze vragen samen te verkennen.”
Tot slot, welke rol speelt het ingenieurs- en adviesbureau hierin?
“De vervangingsopgave is meer dan een bulk kunstwerken die gerenoveerd of vervangen moet worden. De opgave raakt ook thema’s zoals mobiliteit, duurzaamheid en veiligheid. Het gaat over data, techniek, slim programmeren en organiseren. Voor een ingenieurs- en adviesbureau is het belangrijk dat je op elke behoefte kunt invoegen, dat je best practices en nieuwe aanpakken meebrengt. En dat je een verbinder bent: tussen beleidsmaker en specialist, strategie en uitvoering, opdrachtgever en markt. Dat samenspel heb je straks nodig om deze opgave het hoofd te bieden”, aldus Ben.
Ben Visser
Ben Visser is projectmanager assetmanagement bij Antea Group. Hij is op strategisch en tactisch niveau betrokken bij de beheer- en assetmanagementopgave van de gemeente Leeuwarden en de gemeente Almere. Ook ProRail en diverse waterschappen schakelen Ben in voor hun vragen in het kader van de vervangingsopgave.
Meer informatie? Stel je vraag aan Ben!
Meer weten over dit onderwerp?
Neem contact met mij op.