De impact van de Omgevingswet op beheer

Over verandering gesproken: bij Antea Group spreken we niet meer van beheerders van de openbare ruimte, maar van adviseurs van de fysieke leefomgeving. Natuurlijk blijft beheer gaan over vaktechnische zaken zoals de maaihoogte van gras of het heel houden van wegen. Maar beheer speelt ook een grote rol in de opgaven van gemeenten om te zorgen voor een gezonde, veilige of circulaire leefomgeving. De adviseur fysieke leefomgeving vervult een verbindende rol om deze opgaven slim met elkaar te combineren en maatschappelijke opgaven te koppelen aan de bestaande assets.

Dat is niet het enige. Adviseur Moonen: ‘De Omgevingswet vraagt om een integrale visie, heldere doelen en transparantie. Dit sluit aan bij het assetmanagement-denken in organisaties. Die gaat uit van gestructureerde en eenduidige aanpak in de hele levenscyclus van assets waarbij prestaties meetbaar en inzichtelijk worden gemaakt, ook wel the line of sight genoemd. Zo komen verschillende werelden bij elkaar.’

Werken vanuit strategische doelen, integraal, gestructureerd en meetbaar: er is nog wel een weg te gaan om dit te verwezenlijken. Zo zien beleidsmakers, assetmanagers en strategisch adviseurs zich geconfronteerd met een spaghetti aan beleidsdoelen. Moonen: ‘Voor welke opgaven staat mijn organisatie? Hoe verhouden ze zich tot onze assets en hoe bied je hierin meerwaarde?’ Moonen ziet organisaties hiermee worstelen. ‘In de eerste plaats omdat er vaak meerdere beleidsplannen in een organisatie rondgaan. Maar ook omdat de waarden die erin staan verschillend worden geïnterpreteerd, moeilijk te kwantificeren zijn en hierdoor lastig te monitoren.’

Wat vooral ontbreekt is een gemeenschappelijke taal. Moonen: ‘Wat wordt er eigenlijk bedoeld met circulair beheer en hoe vertaal je dit naar jouw beheerprogramma’s? Of neem een thema als een veilige leefomgeving. Het is afhankelijk wie je spreekt of het gaat om verkeersveiligheid, droge voeten in de wijk of sociale veiligheid. En als je inzoomt op een gezonde leefomgeving varieert dit van een schone lucht, een aangename temperatuur tot een omgeving die bewegen en sporten stimuleert.’ De strategische doelen voor de organisatie helder krijgen, dat is de puzzel. En om deze vervolgens te vertalen naar beleidsdoelen in een integraal maatschappelijk beheerkader of een strategisch assetmanagementplan. Om dit uiteindelijk door te vertalen naar beleidsdoelen per asset.

Adviseur Theus van den Broek: ‘Aan ons is gevraagd om een landelijk toepasbaar instrument te ontwikkelen dat je in staat stelt om in een organisatie tot een gemeenschappelijke taal te komen: gedeelde organisatiewaarden. En waarmee je deze waarden vervolgens eenvoudig kunt omzetten naar meetbare doelen en maatregelen.’

Het instrument in een notendop? Er is een ‘buffet’ aan waarden ontwikkeld die je op elk niveau in jouw organisatie kunt toepassen. Wij hebben hiervoor tientallen gemeentelijke plannen gescreend, gestandaardiseerd en omgezet naar een eenduidige gemeenschappelijke taal. Waarden zijn geconcretiseerd naar mogelijke KPI’s (Kritieke Prestatie Indicatoren) en meeteenheden. Van den Broek: ‘Het instrument helpt beheerorganisaties om met verschillende domeinen zonder spraakverwarring in gesprek te gaan, de juiste prioriteiten te stellen en deze te vertalen naar acties.’

Zo leg je met elkaar verbinding tussen de opgave waarvoor je staat en de assets die je hebt. Je ontwart de spaghetti, brengt focus aan en je brengt het beheerdomein centraler in de organisatie. Het wordt gebruikt bij het opstellen van Assetmanagementplannen of Integrale maatschappelijke beheerkaders. Een werkwijze die aansluit op de intentie van de Omgevingswet.

Eenzelfde taal gaan spreken is het fundament om de werelden van beheer en bedrijfsvoering, assetmanagement en de Omgevingswet bij elkaar te brengen; eenduidige organisatiewaarden als vertrekpunt. De adviseur fysieke leefomgeving heeft een centrale en verbindende rol. Deze adviseur is de katalysator om de abstracte opgaven te concretiseren naar maatregelen in de fysieke leefomgeving.