Zo werd de Hoogeindse beek in ere hersteld

De Hoogeindse beek vindt zijn oorsprong in België en stroomt via landgoed de Utrecht de provincie Brabant in. ‘Zo’n 65 hectare van dit landgoed is door de provincie Noord-Brabant en Waterschap De Dommel bestempeld als Natte Natuurparel. Met als doel om de kwetsbare natuurwaarden in dit gebied te behouden en te versterken’, vertelt projectmanager Erik Matla.

Samen met het waterschap ontwikkelde Antea Group een maatregelenpakket om dit doel te behalen. Projectleider Rob Vriends: ‘Wij hebben gekeken naar relatief eenvoudige ingrepen die een groot verschil kunnen maken.’ Het herstel van de oude beekloop was daar één van. ‘Ooit is de van oudsher meanderende beek rechtgetrokken. Die oude loop, waarvan grote delen nog terug te vinden waren, is opgeschoond, deels uitgegraven en hersteld.

Ook werd gebruikgemaakt van het hoogteverloop in het gebied. Vriends: ‘De beek gaat richting het ven de Broekeling over in een bestaande laagte. Het water vindt hier z’n eigen weg en de natuur ontwikkelt zichzelf. Hierdoor ontstaat er een moeras met veel variatie in planten en dieren.’ Verder zorgt de aanleg van drie poelen een aantrekkelijke plek voor amfibieën. ‘Daarnaast wordt van oude landbouwpercelen een deel van de voedselrijke toplaag verwijderd, zodat hier kruidenvegetaties met veel biodiversiteit ontstaan.’ Deze maatregel draagt ook bij aan de vernatting van de Natte Natuurparel.

Er was vervolgens veel werk te verzetten om de plannen naar realisatie te brengen. Zo is Landgoed De Utrecht in eigendom van verzekeraar ASR. Vriends: ‘Ook hun wensen hebben wij meegenomen. Verder hadden we te maken met de belangen van agrariërs, pachters en omwonenden. Al die input is vervolgens vertaald naar een plan waarmee iedereen verder kan. Daarnaast hebben we allerlei onderzoeken uitgevoerd, te denken aan ecologisch-, cultuurhistorisch- en archeologisch onderzoek.’

De succesfactor in dit project was de samenwerking met het waterschap. Matla: ‘In het hele project hebben we samen opgetrokken: niet vanuit de traditionele opdrachtgever- opdrachtnemersrol. Vanuit een best-for-project-benadering hebben wij met elkaar het ontwerp en een projectplan opgesteld. Een samenwerking waarin wij veel van elkaar hebben geleerd. Door van elkaars kennis gebruik te maken konden wij het project naar een hoger plan tillen.’

Een deel van het werk werd door een aannemer uitgevoerd, een deel door het waterschap. Vriends: ‘Hiervoor hebben we een werkomschrijving opgesteld, zodat alle werkzaamheden goed en logisch op elkaar aansluiten. Verder verzorgt Antea Group de uitvoeringsbegeleiding. Ook hierin trekken we nauw op met Waterschap De Dommel. In 2021 wordt het werk afgerond: ‘daarna is de natuur aan zet.’