Dertig Nederlandse energieregio’s spelen de komende jaren een belangrijke rol om de doelen uit het Klimaatakkoord te halen. Voor deze regio’s gaat deze missie gepaard gaat met grote uitdagingen. Want, hoe geef je vorm aan een Regionale Energiestrategie (RES) en hoe kom je van strategie tot concrete oplossingen? Het Nationaal Programma RES ondersteunt de regio’s hierin en krijgt daarbij hulp van Antea Group en consortiumpartners Quintel, EnergieSamen en AKD Lawyers.

Nee, een kant-en-klaar-oplossing voor de energietransitie is er niet. In die zin is de route om de doelstellingen uit het Klimaatakkoord te behalen een expeditie over onbekend terrein. Dit geldt zeker voor het vertalen van een RES naar integrale gebiedsontwikkelingen. ‘Daarom is het cruciaal om met alle betrokken partijen dit terrein te verkennen, met oog voor elkaars rol en belangen’, vertelt adviseur Marijke Frielink. Om de energieregio’s binnen bepaalde thema’s alvast wegwijs te maken, riep het Nationaal Programma RES vier proeftuinen in het leven.  

Proeftuinen

De opgedane inzichten uit de proeftuinen moeten regio’s verder helpen om hun RES op een integrale manier vorm te geven, vertelt Frielink. ‘Hoe kun je energie-intensieve industrie verduurzamen én wie heb je daarbij nodig? Wat zijn mogelijkheden in het agrarisch buitengebied en hoe vertaal je de energietransitie naar een bedrijventerrein? Door samen te werken in proeftuinen ontdek je waar knelpunten en kansen zitten en welke partijen van invloed zijn op de oplossing. De lessen die we leren, vormen straks input voor de RES 2.0.’

De transitiepuzzel

Van Breda tot het Groningse Oudeschip: alle proeftuinen laten zien hoe lastig die transitiepuzzel soms is. Adviseur Joris Knigge: ‘Denk aan bedrijven op een bedrijventerrein die zonne-energie willen opwekken, maar tegen het probleem aanlopen dat er hiervoor te weinig netcapaciteit is. Of bewoners van het buitengebied die te maken krijgen met grootschalige industriële activiteiten in hun achtertuin en hier met gemeente en provincie een plek voor willen bieden. Of de elektrificatie van distributiebedrijven: nieuwe hubs die om een aparte aansluiting op het net vragen. In elke proeftuin heb je een puzzel te leggen waarbij alle ruimtelijke, juridische en technische stukjes in elkaar moeten passen.’

Ruimtelijk, juridisch en technisch

Het Nationaal Programma vroeg Antea Group om de proeftuinen te begeleiden én kennis van ruimtelijke inpassing in te brengen. Knigge: ‘In dit speelveld is het de kunst om alle partijen te laten zien dat er meerdere wegen naar Rome leiden. De netbeheerder denkt anders dan de partij die energie wil opwekken. En waar windenergie een onmogelijke opgave lijkt, is de bouw van een biovergister misschien wel haalbaarder. Aan ons om ruimtelijke knelpunten en kansen te identificeren. En deze te vertalen naar gezamenlijke inzichten waarmee andere energieregio’s straks hun voordeel kunnen doen.’

De ontwikkeling van de proeftuinen is inmiddels in volle gang. Energieregio’s die concrete stappen willen zetten met hun RES kunnen via het Nationaal Programma inmiddels een beroep doen op de eerste Factsheets. Hieronder zijn de Factsheets te downloaden.

Download Factsheets Energieproeftuin

  • Download Factsheet 1: RES proeftuinen integrale gebiedsaanpak Download
  • Download Factsheet 2: Aandacht voor elkaars belemmeringen en spreken gezamenlijke taal Download