'Een dijk boordevol innovatie en bestand tegen die ene superstorm'

Maar we zijn er vandaag niet voor het uitzicht. Wel voor de dijk. Want op deze plek gebeurt het: een dijkversterking die op wereldschaal z’n gelijke niet kent. Groter, breder, sterker. Op sommige locaties zelfs uitgevoerd als dubbele dijk. Ontworpen op basis van de nieuwste normen, boordevol innovatie en bestand tegen die ene superstorm die één keer in de dertigduizend jaar kan optreden.

Terug naar het begin. De zeedijk bij Delfzijl voldoet niet meer aan de normen voor waterveiligheid die we in Nederland hebben. Ate Wijnstra van waterschap Noorderzijlvest: “Het klimaat verandert, het zeewater stijgt en golven worden steeds hoger. Tegelijk verzakt in Oost-Groningen de grond omdat er gas wordt gewonnen. Gezien de veiligheid van de inwoners van Delfzijl en het economisch belang van de Eemshaven is ons alles eraan gelegen om deze dijk te versterken."

De vaart zit er daarom in. Wijnstra: “We hebben in twee jaar tijd alle plannen opgesteld, waar vijf jaar normaal is. Iedereen die betrokken is staat in de hoogste versnelling.” Maar er is meer dat deze dijkversterking zo bijzonder maakt. “We maken de dijk niet alleen sterker, hij gaat ook kansen aan de omgeving bieden. Een stadsstrand, nieuwe fietspaden, ruimte voor de teelt van zilte gewassen zoals zeekraal, zeewier en zeesla en windmolens die in de dijk gebouwd gaan worden: een greep uit de innovatieprojecten die aan deze dijk zijn gekoppeld."

Op het Delfzijlster deel van de dijk komen we Meindert Olinga (65) tegen. Elke dag laat hij hier z’n honden Bisou en Yintl uit. Olinga: “In de jaren zeventig voer ik hier nog op een loodsboot. Het water, de stroming en ook het achterland is sindsdien veranderd.” Hij wijst op het graafwerk achter zich: “Het is goed dat ze deze dijk sterker maken. Het klimaat verandert, je ziet het gebeuren."

Olinga vindt het een mooi idee dat de dijkverbetering hand in hand gaat met andere plannen. “Het is prachtig dat we dankzij de dijk een groter stadsstrand en een nieuwe boulevard krijgen. Dat doet oude tijden herleven. Toen kwamen jonge mensen en gezinnen van heinde en ver naar het strand van Delfzijl. Mooi dat we weer zo’n publiekstrekker krijgen.” Olinga vervolgt: “Ik vind het wel jammer voor de honden. Door al het werk kunnen ze twee jaar de dijk niet op. We moeten maar even geduld hebben. Het is voor onze eigen veiligheid, nietwaar…”

Bert de Wolff van Antea Group kijkt met Wijnstra over de plek dat het beginpunt vormt van ‘hun project’. Ze wijzen op de Duitse bunker die ooit deel uitmaakte van de Atlantikwall (tegenwoordig is er een zeeaquarium in gevestigd) die straks in de dijk komt te liggen. De Wolff: “De oude dijk is al een flinke jongen, maar je kunt hier goed zien hoe groot ‘ie straks echt wordt.” De Wolff en z’n collega’s hebben enorm veel rekenwerk in deze dijk zitten: “Je wilt een dijk ontwerpen die de komende 25 jaar veiligheid biedt. Die bestand is tegen die ene superstorm, maar ook een dijk die in het landschap past. Hier in Delfzijl wordt ‘ie twee meter hoger. Maar verderop naar het Noorden bij Bierum, hebben we voor een andere oplossing gekozen. Niet ophogen, maar nog een dijk achter de dijk leggen.” 

Het concept van de dubbele dijk is niet nieuw. De Wolff: “Het systeem van slaperdijken die achter wakerdijken liggen, kennen we al eeuwen. Nieuw is wel dat we zo’n twee-dijken-systeem nog nooit getoetst hebben. Voldoet dit concept wel aan de normen? En hoe bereken je dit eigenlijk? Dit maakt dat kennisinstituten en onderzoekers uit de hele wereld de ontwikkeling van deze dijk nauwgezet volgen.”

Ook de innovaties leverden de nodige hoofdbrekens op. De Wolff: “Wat betekent het voor de sterkte van de dijk wanneer we er drie windmolens ín gaan bouwen? Dat is nog nooit eerder gedaan. En hoe zorg je voor de aanvoer van vruchtbaar slib in het gebied tussen de twee dijken? Dat maakt dit project voor mij als ingenieur zo spannend.

Naast het technisch management is Antea Group breder betrokken bij deze dijkversterking: vanaf de initiatieffase is ook het contractmanagement verzorgd voor het waterschap. Daarnaast is meegeholpen aan het schrijven van het plan van aanpak voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en meegedacht over de planologische procedures.

Antea Group ondersteunt het IPM-team (Integraal Projectmanagement Team) breed tijdens de uitvoeringsfase. Zo toetsen wij de producten van de aannemer. Voor de Provincie Groningen is de haalbaarheid van de businesscase ‘Dubbele Dijk’ onderzocht en uitgewerkt en is het proces begeleid om te komen tot een overeenkomst met alle betrokken partijen.