Groningse zeedijk vanaf vandaag officieel 'dijk veilig' én aardbevingsbestendig

Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat: ‘Groningen heeft nu de modernste dijk van Nederland. De eerste 12 kilometer kustbescherming versterkt volgens de nieuwe veiligheidsnormen. We pakken ook de rest van onze dijken aan, een klus die we over 30 jaar geklaard hebben. Dan moet 1100 kilometer aan dijken in Nederland hetzelfde veilige beschermingsniveau hebben.’

Erik Wagener, Hoogwaterbeschermingsprogramma: “Nederland staat voor een enorme uitdaging met het versterken van meer dan 1.100 kilometer dijk. Het is heel erg belangrijk om tempo te maken en het waterschap Noorderzijlvest heeft hier met de aannemers laten zien dat dat ook mogelijk is. Deze dijkverbetering duurde in totaal 5 jaar. Het is fijn om te weten dat als het snel moet het ook echt kan.”

Bert de Wolff, Antea Group: “Vanaf dag 1 tot en met de oplevering is Antea Group intensief betrokken geweest bij dit prachtige project. We hebben namens waterschap Noorderzijlvest het technisch management en het contractmanagement verzorgd en samen met de waterschap, de aannemers en alle stakeholders een geweldige prestatie geleverd waar iedereen ontzettend trots op is. De samenwerking met het waterschap is wederzijds zeer goed bevallen en wordt dan ook voortgezet bij het volgende HWBP-project Lauwermeer-Vierhuizergat. Alle opgedane kennis en ervaring gaan we hier toepassen om weer een project te realiseren waar we trots op kunnen zijn.”

Door deze dijkverbetering is de dijk bij Delfzijl 2 meter hoger, tot 25 meter breder en sterker door asfalt en betonblokken aan de waterzijde. Hiermee is deze ook bestand tegen aardbevingen tot 5.0 op de schaal van richter. Er zijn extra kleidepots (ook wel ‘reservedijken’ genoemd) aangelegd om de dijk snel te kunnen repareren mocht er toch schade zijn door een aardbeving. En om de dijk en het effect van aardbevingen te monitoren laat het waterschap in 2020 sensoren aanleggen in de dijk. De NAM heeft de aardbevingsmaatregelen vergoed.

Voor de dijkverbetering is bijna een miljoen kuub zand, 650.000 kuub klei en 70.000 ton asfalt op de dijk aangebracht. De materialen werden grotendeels per schip aangevoerd naar de havens van Delfzijl en Eemshaven en met vrachtwagens naar de dijk gebracht. Van de materialen die werden verwijderd is het merendeel in depot gezet en weer op nieuw gebruikt bij de opbouw van de verstevigde dijk.

Johan van der Hoek (Boskalis Nederland bv) en Jan de Boer (KWS Infra bv), aannemerscombinatie Ommelanderdiek: “Het was een enorme logistieke uitdaging. Grote hoeveelheden zand, klei en asfalt op een smalle dijk. Een dijk die bovendien grenst aan een natuurgebied en deels ligt in de bebouwde kom van Delfzijl. Alle factoren samen maakte het plannen van de werkzaamheden ingewikkeld. Door de goede samenwerking tussen aannemer, waterschap en overige betrokkenen hebben we deze dijkverbetering succesvol volbracht.

In het voorjaar van 2020 worden de laatste werkzaamheden uitgevoerd. Dan komt over de asfaltbekleding nog een slijtlaag en wordt een serie banken op de dijk geplaatst.

De dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl wordt gekenmerkt door het aantal aangegrepen koppelprojecten.

Eisse Luitjens, loco dijkgraaf van het waterschap Noorderzijlvest: “Voor de dijkverbetering hebben we intensief samengewerkt met verschillende partners in de regio. Zo verbeteren we niet alleen deze dijk, maar realiseren we gelijktijdig meerwaarde voor dijkinnovatie, natuur, recreatie en de economie in de regio.”

Henk Staghouwer, gedeputeerde provincie Groningen: “Als regio hebben we laten zien dat we lef hebben en in korte tijd samen veel kunnen maken. We hebben de kans aangegrepen om te pionieren met een bijzondere, innovatieve manier van dijkversterking. Een dubbele dijk die nieuwe kansen oplevert voor de natuur, economie en recreatie in het Eems-Dollardgebied. Daar mogen we ongelofelijk trots op zijn!”

IJzebrand Rijzebol, wethouder Delfzijl: “We zijn trots op de verlegging van de dijk voor het Marconi stadsstrand. De afgelopen drie jaar hebben inwoners van onze gemeente en bezoekers het niet op de dijk kunnen als een gemis ervaren. Dat dit nu weer kan is geweldig. Dit gevoel en het fantastische uitzicht zijn prachtig verwoord op de vijf dijkgedichtbanken.”

Deze robuuste dijkversterking is noodzakelijk om stormen en extreme waterstanden aan te kunnen voor de komende 25 jaar. Waterveiligheid is van het grootste belang voor het waterschap. Daarom meet het waterschap de komende 12 jaar de waterstanden en de golven langs de vernieuwde dijk. Met deze informatie kan in de toekomst beter berekend worden hoe hoog de dijken moeten worden bij volgende dijkversterkingen. De verwachting is dat déze dijk dan voor nog heel wat meer jaren robuust genoeg is.

De dijkverbetering was aanvankelijk begroot op €172,8 miljoen. Bij de start van de realisatie bleek de aardbevingsopgave minder omvangrijk dan gedacht en is de begroting bijgesteld naar €140,5 miljoen. Het project is binnen dit budget gerealiseerd. Andere investeerders zijn de provincie Groningen en de gemeente Delfzijl. NAM betaalt de kosten van het aardbevingsbestendig maken van de dijk en de commissie Bodemdaling de kosten van de bodemdaling door gaswinning.

Speciaal voor deze dijk ontwierp kunstenaar Merijn Vrij een dijkgedichtenbank. Vijf Groningse dichters maakten hiervoor een gedicht met dijkverhalen van bewoners en bezoekers van de dijk. De dijkdichters zijn Aly Freije, Lilian Zielstra, Famke Gussenhoven, Rik Andreae, en stadsdichter van Groningen Renée Luth. De eerste gedichtenbank met het gedicht van Renée Luth is vandaag onthuld bij Delfzijl Noord. De andere 4 gedichtenbanken worden gelijktijdig met de andere dijkbanken in het voorjaar van 2020 geplaatst. De gedichten hebben tot die tijd een tijdelijke plek op de dijk.