Bliksembeveiliging: “Bliksem komt niet meer zomaar uit de lucht vallen”

Bliksembeveiliging op outdoor festivals vraagt om serieuze maatregelen. Van der Heide, onderdeel van Antea Group, heeft hier een compleet beveiligingspakket voor. Festivals als Pinkpop, Appelpop en Lowlands maken sinds jaar en dag gebruik van die expertise. 

Erik Sijbring, bliksemexpert bij Van der Heide: “Bij Zwarte Cross aarden we alle objecten die zes meter of hoger zijn. Denk aan tenten, podia, attracties en masten. En er wordt gezorgd voor safe-spots: plekken waar het publiek veiliger is bij blikseminslag. Daarnaast bieden we onweerdetectie en adviseren we organisaties over onweerscenario’s: welke instructies geef je het publiek en hoe bied je een mensenmassa zoveel mogelijk veiligheid als het onweer losbarst?”

Als festivalorganisatie kun je nog zo goed voorbereid zijn, het weer heb je niet in de hand. Marcus ten Zijthoff, hoofd veiligheid van de Zwarte Cross, weet er alles van. “In 2010 konden we met eigen ogen zien wat moeder natuur aan kan richten. In de opbouwperiode kregen we te maken met noodweer. Een valwind blies tenten en stellages omver; er vielen vier lichtgewonden. Sindsdien zijn we meer dan ooit gefocust op het weer.

We hebben een festival-weerman, beschikken over allerlei meetsystemen en hebben voor wind, regen en onweer meerdere draaiboeken klaarliggen.” Hoewel de kans op een blikseminslag klein is, neemt de organisatie het risico zeer serieus. “Onweer mag je nooit onderschatten. Neem het Rock am Ring-festival in 2016: tientallen gewonden na een blikseminslag op het festivalterrein. We proberen al het mogelijke te doen om dit soort scenario’s te voorkomen.”

De grote makke van onweer is de snelheid en de grilligheid. Ten Zijthoff: “Als het in de verte dondert, heb je geen idee wat het gaat doen. Die bui kan binnen twintig minuten boven je hoofd hangen, maar er kan net zo goed geen vuiltje aan de lucht zijn. Die inschatting wil je wel zo snel mogelijk maken. Om voldoende tijd te hebben om draaiboeken in werking te stellen: 65.000 man heb je nu eenmaal niet in een kwartiertje veilig in de auto zitten.”

Goede informatie voorkomt ook dat de organisatie op het onderbuikgevoel onnodige maatregelen neemt. “Even een tent of een terrein ontruimen, is met zoveel mensen op de been geen makkelijk verhaal. Dat doe je alleen als het echt nodig is.”

Onweer 3.0 kan veel meer dan openluchtfestivals beveiligen. Het systeem kent vele toepassingen. “We beveiligen meerdere windmolenparken’, vertelt Sijbring. “Ons systeem zet windmolens zelfs automatisch stil zodra onweer dichtbij komt en zet molens weer aan wanneer de bui is overgetrokken. Het is een kleine investering die enorm veel schade kan voorkomen.” 

Ook industrie- en bouwlocaties in de Eemshaven, de Maasvlakte en in de haven van Amsterdam maken (al) gebruik van onweerdetectie. Verder zijn er drie golfbanen in Nederland die dagelijks gebruikmaken van Onweer 3.0.