Onlangs heeft Antea Group in Zeeland een proef gedaan waarbij vanuit de lucht de begraven resten van een kasteel in beeld zijn gebracht met behulp van LiDAR technologie. Met een speciale laserscanner onder een drone werd over het terrein gevlogen waar ooit het kasteel van Sint-Maartensdijk heeft gestaan. In samenwerking met Saxion Hogeschool zijn de ingewonnen gegevens geanalyseerd en dat heeft een positief resultaat opgeleverd.

200.000 laserpulsen per seconde

Met LiDAR (Light Detection And Ranging / Laser Imaging Detection And Ranging) wordt de afstand tot een object of oppervlak bepaald door middel van het gebruik van laserpulsen. Door circa 200.000 pulsen per seconde af te vuren, ontstaat zo een gedetailleerd beeld van het microreliëf van een gebied. Dit beeld bevat vele malen meer detail dan momenteel beschikbaar is in openbaar toegankelijke databronnen zoals het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN).

Opgravingen kasteel Sint-Maartensdijk

Dat de archeologen van Antea Group juist het voormalige kasteel van Sint-Maartensdijk als locatie voor de proef hebben gekozen, was geen toeval. Niet alleen is dit in oppervlakte een van de meest omvangrijke Zeeuwse kastelen die we kennen; ook werd het kasteelterrein in 1965 en 1968 tijdens verschillende opgravingen onderzocht, waarna de resten weer onder de grond werden toegedekt. Uit de documentatie van deze opgravingen was dus bekend wat we konden verwachten.

Oude en nieuwe data elkaar laten versterken

De vraag was of we het uit de opgravingen bekende beeld in de LiDAR-data bevestigd zouden zien. Op het beeld wat uit de LiDAR-data werd verkregen, is het voormalige kasteelterrein met zijn grachten en begrenzingen duidelijk te zien. Het beeld is zelfs nauwkeuriger dan wat we eerder konden reconstrueren op basis van de eerdere opgravingstekeningen. Waar de documentatie in de vorige eeuw nog niet werd vastgelegd in het landelijk coördinatensysteem, konden de oude opgravingstekeningen nu dankzij LiDAR betrouwbaar op het terrein worden gepositioneerd. Bij herontwikkeling van het terrein kunnen oude en nieuwe data elkaar zo versterken.

Voordelen LiDAR voor archeologie

De komende periode gaan Antea Group en Saxion Hogeschool het beeld van kasteel Sint-Maartensdijk verder uitwerken. Op basis van de eerste resultaten kunnen we in elk geval  concluderen dat LiDAR-data niet alleen een positieve bijdrage kan leveren aan het vermeerderen van kennis over archeologische vindplaatsen, maar bovendien voordeel biedt voor archeologische advisering bij herontwikkeling op locatie van vindplaatsen. Omvangrijk gravend onderzoek wordt in veel gevallen mogelijk overbodig en ook kan er veel gerichter worden gezocht en geadviseerd.