Closing the Loop: Viaduct van hergebruikte onderdelen

Daarom richtte Antea Group samen met de GBN groep, Nebest en Strukton Civiel het consortium Closing the Loop op, met als eerste project de volledig circulaire vervanging van het Daelderweg-viaduct over de A76 bij Nuth in Zuid-Limburg. Twee derde van het nieuwe viaduct dat hier komt te liggen, zal uit hergebruikte onderdelen bestaan, de rest wordt opgebouwd uit gerecyclede materialen. Dat levert een vermindering op van 60 procent aan CO₂-uitstoot en van 10 procent aan bouwkosten.

‘Circulair bouwen vergt een andere manier van ontwerpen’, vertelt Frank Sengers, adviseur kunstwerken bij Antea Group. ‘We moeten nu uitgaan van de onderdelen die beschikbaar zijn.’ In dit geval zijn dat onderdelen uit de huidige twee viaducten over de A76 bij Nuth, aangevuld met liggers van een ‘donor-viaduct’ over de A9. ‘Dat viaduct wordt vervangen door een onderdoorgang, dus die liggers kan men daar niet ter plekke opnieuw gebruiken’, zegt Sengers.

Circulaire viaducten zullen er anders uit gaan zien dan nieuwbouwviaducten. Sengers: ‘Soms zal een herbruikbaar onderdeel net wat breder of hoger zijn dan we in eerste instantie zelf bedacht zouden hebben. Dan passen we het ontwerp daarop aan.’ Bij het viaduct bij Nuth is er zelfs bewust voor gekozen het circulaire karakter goed zichtbaar te maken.

Een lastiger uitdaging is het omgaan met de nieuwe normeringen. Sengers: ’We gebruiken materiaal van oude kunstwerken, maar de normen voor de sterkte van het materiaal zijn inmiddels strenger geworden.’ De onderdelen moeten dus opnieuw getest en worden doorberekend om de sterkte vast te stellen, en eventueel moet de constructie worden aangepast om te garanderen dat deze voldoet. ‘Dat is een leuke zoektocht’, zegt Sengers.

De eerste stappen voor het circulaire viaduct in Nuth worden momenteel gemaakt met de ‘oogst’ van de liggers uit het A9-viaduct. Dit zal halverwege april voltooid zijn. Het Daelderweg-viaduct wordt het eerste volledig circulaire viaduct van Nederland, zegt Sengers. Over de volgende toepassingen voor het Closing the Loop-concept kan hij nog niks vertellen. ‘Maar het is zeker dat het hier niet bij blijft!’

Jaarlijks organiseert Koninklijke NLingenieurs in samenwerking met vakblad De Ingenieur de verkiezing van meest innovatieve ingenieursproject. Het doel van de Vernufteling is het werk van advies- en ingenieursbureaus erkenning en bekendheid te geven. Techniek zit voor de meeste Nederlanders verstopt achter vanzelfsprekende verworvenheden als viaducten, waterzuivering of verwarming. De Vernufteling maakt deze zichtbaar. Op donderdag 11 mei 2023 is de winnaar van De Vernufteling 2023 bekendgemaakt. De inzending ‘Closing the Loop’ van Antea Group wint zowel de publieks- als de juryprijs. 'Closing The Loop' werd door de vakjury verkozen tot meest vernuftige en schaalbare ingenieursproject met maatschappelijke meerwaarde.