Gemeenten Súdwest-Fryslân en Leeuwarden genomineerd voor de Duurzaamheid Award van Antea Group

De gemeenten Súdwest-Fryslân en Leeuwarden hebben zich onderscheiden als koplopers in de provincie Fryslân door hun vooruitstrevende benadering van hergebruik van bouwmaterialen. Beide gemeenten zijn samen begonnen aan een innovatief traject waarin gebruikte bouwmaterialen worden uitgewisseld en opnieuw worden toegepast in nieuwe projecten. Deze samenwerking is van cruciaal belang voor de ontwikkeling van een circulaire economie in de regio.

Onder leiding van Antea Group en Vereniging Circulair Friesland verkennen de gemeenten de obstakels die gepaard gaan met het hergebruik van materialen. Ze ontwikkelen nieuwe werkwijzen die als voorbeeld kunnen dienen voor andere overheden in Fryslân, en daarbuiten. Het project maakt gebruik van het platform ReSource om materialen zichtbaar te maken en hun uitwisseling te vergemakkelijken. Súdwest-Fryslân en Leeuwarden hebben zich volledig ingezet voor dit project en investeren tijd en middelen om de duurzame samenwerking tot een succes te maken.

Het idee voor het platform ReSource kwam niet uit Fryslân, maar begon bij een andere gemeente. Tijdens een gesprek over duurzaamheid en circulariteit, werd duidelijk dat er binnen gemeenten vaak weinig overzicht is van de beschikbare materialen. Tim Maalderink, mede-initiatiefnemer van ReSource bij Antea Group, legt uit: ‘’Een medewerker van de gemeente vertelde dat hij een groot aantal klinkers had aangekocht voor een project, terwijl een andere collega ze juist kwijt moest. Als zij van elkaar hadden geweten dat dit speelde, hadden ze de materialen eenvoudig kunnen uitwisselen.’’ Dit leidde tot het idee om een platform te ontwikkelen dat gemeenten inzicht geeft in hun eigen voorraad en hen in staat stelt om die materialen intern en extern uit te wisselen.

Het platform ReSource is ontstaan uit een co-creatie tussen Antea Group en Centric, specifiek ontworpen voor gemeentelijke behoeften. ‘’We hebben dus gekeken of we met het platform die gemeenten kunnen helpen om grondstoffen opnieuw te gebruiken’’, zegt Maalderink. Dit innovatieve project stelt gemeenten in staat om eerst binnen hun eigen organisatie te kijken of er materialen beschikbaar zijn, vervolgens bij buurgemeenten, en ten slotte bij de markt voor moeilijk verhandelbare materialen.

Maalderink legt uit: Nu dragen gemeenten vrijkomende materialen over aan een aannemer, die vaak een korting krijgt op de aannemersom en het materiaal later opnieuw kan verkopen aan dezelfde of een andere gemeente. Wij dachten en vonden dat dit beter kon en wilden een systeem opzetten waarbij gemeenten inzicht krijgen in de materialen die zij al in huis hebben. Zo ontstond ReSource.’’

Dit concept werd enthousiast omarmd door de gemeenten Súdwest-Fryslân en Leeuwarden, die het project als eerste implementeerden. Anton van den Broek, betrokken bij het project vanuit de gemeente Súdwest-Fryslân, benadrukt het belang van deze samenwerking: ‘’Het gaat erom dat mensen elkaar vinden en samenwerken.’’

De samenwerking tussen de gemeenten, Vereniging Circulair Friesland en Antea Group is een belangrijk element van het succes van dit project. Irene Robberegt, mede-initiatiefnemer van ReSource bij Antea Group, vertelt: ‘’Het project kwam tot stand vanuit Vereniging Circulair Friesland. Wij hebben de overleggen geïnitieerd en zijn met elkaar aan tafel gegaan om richting een opdracht te werken.’’ Deze gesprekken leidden tot deze waardevolle samenwerking tussen Antea Group, Vereniging Circulair Friesland en uiteraard de gemeenten Leeuwarden en Súdwest-Fryslân.

Hoewel het idee van het uitwisselen van materialen niet nieuw is, biedt ReSource een unieke benadering door de focus op gemeentelijke samenwerking. Irene licht toe: ‘’Er zijn nog niet veel van dit soort gevallen in Nederland bekend, waar het op deze manier wordt aangepakt. Onze unieke factor is dat je het echt met elkaar gaat ontdekken, en dat zie ik in de rest van Nederland nog niet.’’ Het platform stelt gemeenten in staat om op een praktische manier en behapbare omvang aan de slag te gaan met duurzaamheid en circulariteit, door direct te zien welke materialen beschikbaar zijn voor hergebruik

De gemeenten hebben al veel bereikt in korte tijd. Zo is er een inventarisatie gemaakt van de materialen die beschikbaar zijn op gemeentelijke opslagterreinen. Door dit inzicht zijn er al diverse uitwisselingen van materialen tot stand gekomen binnen-en tussen de gemeenten. Dit betekent dat projecten efficiënter kunnen worden gepland en uitgevoerd met gebruik van bestaande middelen, wat zowel kostenbesparend als duurzaam is.

Een van de meest opvallende aspecten van de samenwerking tussen Súdwest-Fryslân en Leeuwarden is de sterke intrinsieke motivatie van de betrokken medewerkers. Robberegt benadrukt: ‘’Het zijn niet alleen de managers, maar juist de mensen op de werkvloer die echt een verschil maken. Zij zijn degenen die gemotiveerd zijn om duurzaamheid in de praktijk te brengen.’’ Dit sentiment wordt gedeeld door Van den Broek, die zegt: ‘’Er zijn een aantal sleutelfiguren nodig die anderen mee kunnen krijgen. Bij ons zijn dat de mensen die echt geloven in duurzaamheid en circulaire economie.’’

Robberegt benadrukt de sterke visie bij de twee gemeenten: ‘’We komen ook vaak binnen bij gemeenten met het verhaal en dan zeggen ze: 'Hartstikke leuk, maar wel een beetje ingewikkeld.' Maar deze twee gemeenten gaan er ook vol voor.’’ Dit laat zien dat de wil om te veranderen en duurzame initiatieven te ondersteunen van binnenuit komt, en niet alleen wordt gedreven door externe druk. Volgens Maalderink gaat het uiteindelijk om de durf om nieuwe dingen te proberen: ‘’Deze gemeenten hebben het lef gehad om te zeggen: laten we het gewoon doen en kijken waar we uitkomen.’’

De nominatie voor de Duurzaamheid Award is met enthousiasme ontvangen door de betrokken gemeenten. Robberegt vertelt dat de gemeenten blij zijn met de nominatie. ‘’Ze willen ook graag dat het verhaal gaat groeien. Dit podium biedt voor hen weer een extra verhaal naar buiten toe.’’ De erkenning door Antea Group benadrukt het belang van hun inspanningen en motiveert hen om door te gaan met hun werk.

De ervaringen van Súdwest-Fryslân en Leeuwarden dienen als inspirerend voorbeeld voor andere gemeenten in Fryslân en daarbuiten. Door hun actieve deelname aan Vereniging Circulair Friesland delen zij hun kennis en ervaringen met andere overheden. Ze moedigen andere gemeenten aan om zich aan te sluiten bij het materiaaluitwisselingsproject, waardoor de circulaire economie verder wordt gestimuleerd.

Het platform ReSource speelt hierin een belangrijke rol door als gemeenschappelijke basis te dienen voor de uitwisseling van materialen. Toch benadrukken de betrokkenen dat het platform slechts een hulpmiddel is; de echte impact komt van de mensen die bereid zijn om samen te werken en nieuwe ideeën te omarmen.

Hoewel er al veel is bereikt, zijn er nog genoeg uitdagingen te overwinnen. Van den Broek legt uit dat er bezettingsproblemen zijn en dat de interne organisatie nog niet volledig klaar is om volledig circulair te werken. ‘’Je moet mensen in de goede stand krijgen, dat betekent ook dat je moet weten wat je bezit’’, legt hij uit. Dit wijst op de noodzaak van goede inventarisatie en beheer van materialen, iets waar de gemeenten nog aan werken.

Daarnaast is het belangrijk om meer mensen binnen de organisatie te betrekken en te enthousiasmeren. ‘’Bij veel gemeenten, hier ook, werken mensen al een hele lange tijd en die zijn gewend om op een bepaalde manier te werken’’, zegt Van den Broek. Dit vraagt tijd en geduld, maar het is een cruciale stap om de volledige organisatie mee te krijgen in de transitie naar een circulaire economie.

Ondanks de uitdagingen zijn de betrokkenen optimistisch over de toekomst. Met hun sterke focus op samenwerking en innovatie zijn de gemeenten goed gepositioneerd om een voortrekkersrol te blijven spelen in de transitie naar een circulaire economie. De nominatie voor de Antea Group Duurzaamheid Award is een erkenning van hun inspanningen en een stimulans om hun ambities voort te zetten.

Ongeacht de uitkomst, blijven Súdwest-Fryslân en Leeuwarden inspirerende voorbeelden van hoe lokale overheden een leidende rol kunnen spelen in het bevorderen van duurzaamheid en circulaire economie in Nederland.