Start voorbereiding natuurherstelmaatregelen in de N2000-gebieden in Overijssel voor Staatsbosbeheer

Het plangebied kent een bijzondere hydrologische situatie met kwel (grondwater dat onder druk aan de oppervlakte uit de bodem komt) van verschillende oorsprong en van verschillende kwaliteit. Hierdoor kent het gebied zeer nauwe gradiënten van verschillende waardevolle vegetatiesoorten op relatief korte afstand. In de huidige situatie is er echter sprake van een te lage grondwaterstand en van oppervlakkige instroom van met meststoffen verrijkt geïnfiltreerd regenwater. Dit met als gevolg verdroging, verzuring en vermesting.

Er zijn diverse maatregelen nodig om de verdroging, vermesting en verzuring tegen te gaan. Het plangebied heeft van oorsprong een natuurlijk verloop van slenken met verschillende overstromingslaagten. In de winter en het voorjaar stroomden deze laagten vol met regenwater en basenrijk (kalkrijk) grondwater en zorgde de oppervlakkige afstroming voor de vernatting van de gebieden. De slenken zijn bij de ontginning eind jaren 50 van de vorige eeuw dichtgeschoven en in het gebied zijn diepe sloten gegraven. Met het herstel van de oorspronkelijke slenkenstructuur worden de drie natuurgebieden weer met elkaar worden verbonden.

Daarnaast worden buiten de bestaande natuur maatregelen getroffen zoals het als dempen van watergangen en het verwijderen van drainage in aangrenzende landbouwpercelen. Ook de bemesting op naastliggende percelen wordt stopgezet. Dit alles tezamen in combinatie met uitbreiding van het areaal aan natuur zorgt voor duurzaam hydrologisch herstel.

Voor omliggende eigenaren kan dit hydrologisch herstel negatieve gevolgen hebben. Met erfaanpassingen en compensatie in geld of vervangende grond worden deze negatieve effecten gecompenseerd.

Antea Group is een strategische samenwerking aangegaan met de Bosgroepen. De Bosgroepen heeft veel lokale kennis van de problematiek en historische ontwikkeling van het gebied (kennis van het gebied van voor de ontginning; voor het dichtschuiven van de slenken). Antea Group heeft alle kennis in huis om integrale- en complexe projecten met meerdere disciplines tot uitvoering te brengen. Samen werken wij naar een definitief ontwerp en daarna een contract dat een aannemer gaat uitvoeren. Het op deze wijze bij elkaar brengen van de beste kennis heeft geleid tot gunning aan Antea Group.

De grootste technische uitdaging is  het slenkherstel. Omdat de gradiënten zeer nauw luisteren kunnen de verkeerde ingrepen leiden tot verdere achteruitgang van de natuur. Bovenop de dekzandruggen bevindt zich het natuurdoeltype ‘droge heiden’. Meer op de flanken loopt het natuurdoeltype over naar ‘vochtige heiden’ en pioniervegetaties (oorspronkelijke planten) met snavelbiezen. Op de overgang naar de slenk is Blauwgrasland aanwezig. De hoogstgelegen blauwgraslanden zijn basenarm. Op de hellingen binnen de slenk treedt basenrijk grondwater uit, waardoor hier sprake is van basenrijke standplaatscondities. Lager op de gradiënt treedt onderwaterzetting op en komen venvegaties voor. Het gaat vaak om stroken van enkele meters breed. Het verstoren van deze kwetsbare gradiënten zorgt voor onherstelbaar verlies van de natuur.

Ons team is inmiddels voortvarend aan de slag gegaan en erg enthousiast om te mogen werken aan het behoud en de ontwikkeling van zo’n prachtige natuurparel!

Natura 2000 is een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden. In deze Natura 2000-gebieden worden bepaalde dieren, planten en hun natuurlijke leefomgeving beschermd om de biodiversiteit (soortenrijkdom) te behouden. De biodiversiteit staat in Europa al jaren onder druk. Duurzame bescherming van flora en fauna is hard nodig. Planten en dieren trekken zich weinig aan van landsgrenzen en het is daarom belangrijk om natuurbescherming in Europees verband aan te pakken. Zo voorkomen we dat de natuur in Europa en in Nederland steeds meer van hetzelfde wordt. In 1979 is de Vogelrichtlijn opgesteld en in 1992 de Habitatrichtlijn. Deze richtlijnen bestaan uit twee delen: soortenbescherming en gebiedsbescherming. Alle EU-lidstaten wijzen beschermde gebieden aan voor specifieke (leefgebieden van) (vogel-)soorten. De onder beide richtlijnen aangewezen beschermde gebieden vormen het Natura 2000-netwerk. (bron: https://www.natura2000.nl/)