ProRail en Antea Group vervolgen samenwerking ombouw NABO’s

Rondom de vele NABO’s die tot voor kort door heel Nederland verspreid lagen, deden zich dagelijks gevaarlijke situaties voor. Een dodelijk ongeval bij een NABO in 2016 legde de veiligheid rondom spoorwegoverwegen nog eens extra onder een vergrootglas. Het ongeval deed ProRail uiteindelijk besluiten om de NABO’s af te sluiten, om zo de veiligheid rondom het spoor te waarborgen. Antea Group helpt ProRail daarbij. “We zijn goed op weg met de 57 NABO’s die wij toegewezen hebben gekregen”, aldus Björn. “De komende drie jaar komen er daar nog 20 bij.”

Het opheffen van alle NABO’s vindt plaats met behulp van meerdere oplossingen. Een aantal NABO’s wordt definitief opgeheven, een ander deel wordt getransformeerd tot beveiligde overweg en tot slot is er ook een categorie NABO’s die civieltechnisch worden omgebouwd. “Voor die laatste categorie heeft ProRail in 2019 onze expertise ingeroepen”, vertelt Björn, die al vanaf het begin actief betrokken is bij de ombouw van de NABO’s.

Voor deze 57 onbewaakte overwegen die civieltechnisch worden omgebouwd, wordt per NABO bekeken welke oplossing het meest geschikt is. “Op veel locaties zorgen nieuwe ontsluitingswegen ervoor dat woningen, weilanden en natuurgebieden bereikbaar blijven. Maar er zijn ook locaties waar we een NABO vervangen door een brug over het spoor heen of een tunnel – al dan niet met behulp van een U-bak – onder het spoor door”, aldus Björn.

De meeste van die tunnels zijn bedoeld voor wandelaars en fietsers, maar in Ambt Delden en in Grijpskerk heeft Antea Group ook een tunnel gerealiseerd om vee veilig van de ene naar de andere kant van het spoor te laten lopen. “Elke NABO ligt in een omgeving met eigen kenmerken, belangen en gebruikers. Daarom kijken we per situatie wat de best passende oplossing is. Voor een agrariër die een NABO gebruikte om zijn mest naar de andere kant van het spoor te vervoeren, hebben we een speciale mesttransportleiding onder het spoor aangelegd, om maar een voorbeeld te noemen.”

Dat iedere NABO uniek is, betekent soms ook dat je voor uitdagingen komt te staan. Een actueel voorbeeld vinden we in Heiloo, waar momenteel twee WILO’s (Waarschuwingsinstallatie Landelijke Overwegen) en een NABO in een NNN-gebied (Natuurnetwerk Nederland) worden opgeheven. “Vanwege het NNN-gebied waarin de overwegen liggen, mag het grasland niet verdrogen als gevolg van de werkzaamheden. Daar komt nog bij dat landgoed Nijenburg, waar de overwegen op liggen, een monumentale status heeft. De monumentale zichtlijnen mogen door het ombouwen van de overwegen niet worden aangetast. Onze collega’s die gespecialiseerd zijn in planologie en grondzaken houden zich samen met het Rijkscultureel Erfgoed bezig met de wijzigingen in het bestemmingsplan.”

Van de 57 NABO’s is inmiddels ruim de helft opgeleverd. Aan veel van de overige NABO’s wordt nog druk gewerkt. Bij het ombouwen van de NABO’s staat functionaliteit voorop. Maar er wordt ook gekeken hoe het alternatief voor de NABO mooi in het landschap kan worden verwerkt en, waar de mogelijkheden het toelaten, soms zelfs iets extra’s kan bieden, vertelt Björn. “In Enkhuizen zijn we op dit moment bijvoorbeeld bezig met de aanleg van een vlonderpad dat richting het water onder het spoor loopt. Vanaf dat vlonderpad kijk je een prachtig uit op de bootjes die daar in het hoogseizoen volop varen.”

Nog zo’n visitekaartje is de houten loopbrug over het spoor op Landgoed Vilsteren. “In Markelo waren we bezig met een houten spoorbrug. Landgoed Vilsteren zag daarin de perfecte oplossing om de wandelroute op hun landgoed intact te houden. We hebben toen het ontwerp van de brug in Markelo passend gemaakt om ook in Vilsteren zo’n brug te realiseren. Landgoed Vilsteren heeft zelf ook meegedacht in de vormgeving van de brug. Leuk detail is het wapen van Vilsteren, dat in de trappentorens van de brug is verwerkt. En als je de QR-code bij de brug scant, krijg je van alles te zien en te lezen over deze mooie omgeving.”

De brede expertise van Antea Group is van grote waarde bij het ombouwen van de NABO’s, vertelt Björn. “In Markelo was er geen sprake van bovenleidingen. Die hingen er wel in Vilsteren. Met dit soort projecten ben je blij dat je kunt terugvallen op de brede expertise van ons ingenieursbureau. Met behulp van een temperatuursberekening konden we precies bepalen hoe hoog de brug boven de bovenleidingen moest komen. Ook voor advies over de juiste toog, die de stijghoogte bepaalt, kunnen we binnen onze organisatie terecht. Uiteindelijk zijn er allerlei specialisaties uit onze organisatie bij de brug betrokken geweest. Van Rail, Milieu, Bodem, Ecologie en Geluid tot Kunstwerken, Vergunningen, Wegen, Contracten en Planologie: ze hebben allemaal hun bijdrage geleverd.”

“Dankzij onze integrale aanpak zijn we ook in staat ProRail in allerlei disciplines te ondersteunen: van ontwerp tot sanering en van vergunningen tot bestemmingsplannen, zoals in het NNN-gebied in Heiloo. We hebben bijvoorbeeld aanvullende onderzoeken gedaan, vergunningenscans uitgevoerd, constructief advies gegeven, projecten in de markt gezet en vervolgens ook de uitvoering begeleid. Dankzij een gestandaardiseerde aanpak kunnen we ieder project voor ProRail vlot en efficiënt realiseren, tot grote tevredenheid van onze opdrachtgever.”

De succesvolle samenwerking met ProRail heeft onlangs geresulteerd in een uitbreiding van de opdracht. “De komende drie jaar gaan we verder met het ontwerpen en realiseren van alternatieve oplossingen voor zo’n twintig NABO’s”, aldus Björn. “Veiligheid is een thema om uiterst serieus te nemen, ongeacht de omgeving. Dit werk brengt grote verantwoordelijkheden met zich mee en we zijn er dan ook trots op dat we met dit belangrijke project kunnen bijdragen aan de veiligheid rondom het spoor.”