Innovatieve beoordelingsmethodiek voor objecten in dijken

Veel waterschappen staan de komende jaren aan de lat voor het beoordelen van de veiligheid van hun waterkeringen. Vaak worden hierin voor het eerst ook de niet-waterkerende objecten (NWO) beoordeeld. Dit zijn alle gebouwen, bomen, kabels en leidingen die zich in en op een waterkering bevinden. Een omgewaaide boom of een lekkende waterleiding kan zomaar een risico vormen voor de veiligheid van het achterland. Het Hoogheemraadschap van Rijnland (HHR) en Antea Group ontwikkelden samen een beoordelingsmethodiek voor deze objecten.

Inzicht krijgen op de veiligheid

Het waterschap heeft als doel om inzicht te krijgen in het effect van elk object op de veiligheid van de kering. Het pad naar deze beoordeling kent veel onzekerheden. Hoe krijg je vat op de grote aantallen? In de 1.208 kilometer aan regionale kering van HHR komen honderdduizenden bomen, gebouwen, kabels en leidingen voor. Hoe ga je om met onzekerheid over de beschikbare data uit verschillende bronnen? En hoe kun je de beoordeling automatiseren, zodat het waterschap deze met één druk op de knop kan updaten?

Een beoordeling van deze honderdduizenden objecten was zonder deze automatisering simpelweg niet mogelijk geweest.

Niels Minnen
Projectmanager Hoogheemraadschap van Rijnland

Methodiek ontwikkeld

Antea Group ontwikkelde een methodiek waarmee we op basis van bestaande voorschriften en eigenschappen van een NWO door middel van GIS-bewerkingen en automatisering kunnen bepalen welke objecten evident veilig zijn. Op de resterende objecten voeren we een risicoclassificatie uit. Deze objecten krijgen op basis van hun specifieke kenmerken en de kenmerken van de kering een classificatie. Naar objecten met een te hoog risico kan besloten worden nader onderzoek te doen. Door deze getrapte werkwijze, van grof naar fijn, wordt nader onderzoek veel doelmatiger ingezet.

Gebiedsdekkende GIS-database

Antea Group maakte met GIS- en Python-scripts op basis van bestaande data (onder andere KLIC, BGT, BAG en het Bomenregister) een gebiedsdekkende GIS-database. Deze wordt eenvoudig gekoppeld aan de webgis-omgeving van het waterschap. Zo kan iedereen in de organisatie alle verzamelde informatie nazoeken. In de database zijn alle voor de beoordeling benodigde eigenschappen per object opgeslagen. De geautomatiseerde ArcGIS Toolbox voert de beoordelingsregels uit en slaat deze op. Op deze manier kan het waterschap bij veranderde input de beoordeling in het vervolg zelf met ‘een druk op de knop’ updaten.

Roadmap

Resultaten

Geautomatiseerd getoetst en voorzien van een veiligheidsoordeel:

75.000 gebouwen;
480.000 bomen;
80.000 kilometer kabels en leidingen;
In 1.208 kilometer waterkeringen.

Samenwerking

De innovatieve beoordelingsmethodiek is onlosmakelijk verbonden met een intensieve samenwerking tussen Hoogheemraadschap en het bureau. De specialisten op het gebied van dijkveiligheid, ICT en GIS van Antea Group worden aangevuld met de kennis vanuit het Hoogheemraadschap, in het technisch begeleidingsteam vertegenwoordigd door de technisch manager, dijkbeheerders en adviseurs op het gebied van K&L, data, bomen, gebouwen en dijkveiligheid. Zes stappen in de ‘roadmap’ van Antea Group vormen de ruggengraat van het project en de adviseurs van beide partijen werken samen volgens de scrum-methode. Met het kort-cyclisch ontwikkelen en het voorleggen van tussenproducten benut het ontwikkelteam de aanwezige kennis van de waterkeringbeheerder optimaal.