Hernieuwd IBP regelt crisisbeheersing en rampenbestrijding op het IJsselmeer

‘Incidenten op het water zijn complex’, vertelt Martijn van Nieuwenhuijze, senior adviseur crisisbeheersing bij Antea Group. ‘Bij dit soort calamiteiten ontmoeten organisaties die vanaf het water én het land opereren elkaar. De kustwacht, de brandweer, Rijkswaterstaat en andere hulpdiensten: je wilt dat al die partijen naadloos samenwerken. Dit begint bij goede afspraken. Bijvoorbeeld over hoe je processen zoals meldingen en alarmering onderling regelt. Maar ook hoe je een grootschalige inzet ter plekke organiseert.’

Martijn is in opdracht van de Samenwerkingsregeling Incidentbestrijding IJsselmeergebied (SAMIJ) al veertien jaar betrokken bij het IBP. ‘Om de vier jaar actualiseren wij het plan met de Expertisegroep Crisisbeheersing. Hierin neem je de leerpunten van recente incidenten mee, maar ook wensen en verbeterideeën. Met tien veiligheidsregio’s en vele andere partijen die in het gebied actief zijn, is het zaak om dit plan zo functioneel en simpel mogelijk te houden. Het moet snel en gecoördineerd reageren mogelijk maken.’

Voor waterfunctionaris Haaye van der Straten van de SAMIJ staat de meerwaarde van Antea Group buiten kijf. ‘Ik sta er elke keer weer versteld van met welke vakkundigheid en snelheid ze dit plan actualiseren én net weer een beetje beter maken. Het helpt dat ze niet alleen thuis zijn in de wereld van de crisisbeheersing, maar ook kind aan huis zijn bij bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, de Kustwacht of de KNRM. Ze beantwoorden hiermee niet alleen onze wensen en vragen, ze komen zelf ook met waardevolle suggesties en aanvullingen.’

Het IBP kent twee onderdelen. Het coördinatieplan gaat over de organisatie en coördinatie van incidenten. Martijn: ‘Hierin maak je afspraken over alle processen rondom een incident. Wat doe je als er meerdere meldkamers bij een incident betrokken zijn? Hoe coördineer je een bovenregionale calamiteit en hoe ziet de organisatie er op een plaats incident uit? Door hier met alle crisispartners over te na te denken, zorg je voor duidelijkheid. Dit voorkomt dat je elkaar bij een inzet in de wegloopt of dat partijen op elkaar aan het wachten zijn.’

Onderdeel twee is het operationele deel. Martijn: ‘Hierin hebben wij, in lijn met het Handboek incidentbestrijding, acht scenario’s uitgewerkt: van een aanvaring tot een incident met gevaarlijke stoffen. In die scenario’s beschrijf je welke partners je in welke fase betrekt, wanneer je opschaalt en hoe je zaken als communicatie en omgevingszorg regelt. Met deze scenariokaarten heeft elke Officier van Dienst een duidelijke richtlijn over taken en verantwoordelijkheden. Zo houd je overzicht, stel je de juiste prioriteiten en zie je niemand over het hoofd.’

In het hernieuwde IBP zijn meerdere zaken aangescherpt. Martijn: ‘Wij hebben het bijvoorbeeld uitgebreid gehad over de verantwoordelijkheden: welke partij is waarvan? Daar zitten wat verschuivingen in. Ook zijn er in de afgelopen jaren in meerdere veiligheidsregio’s meldkamers samengevoegd: daar moet je nieuwe afspraken over maken. En met de komst van de Markerwadden hebben wij extra aandacht besteed aan incidentbestrijding op een eiland.’

Naast de inhoudelijke update lag er een tweede uitdaging: het toegankelijk maken van het IBP. Haaye: ‘Je wilt dat elke hulpverlener of crisisfunctionaris bij een incident het plan snel kan inzien. Daarom is er met hulp van Antea Group en Ratio Design een online versie van het IBP gemaakt. Daarin kun je via één knop bijvoorbeeld alle aanlandingsplaatsen van de SAMIJ opvragen. De online versie is in te voeren in alle operationele systemen. Zo beschikt elke crisispartner over de juiste info op het moment dat het er om gaat. Hiermee willen we de incidentbestrijding nog een stuk sneller en beter maken.’

Het IJsselmeergebied is met ruim 200.000 hectare water het grootste vaar- en zoetwaterrecreatiegebied van Nederland. Veertig gemeenten en tien veiligheidsregio’s hebben hun grenzen in of aan het IJsselmeer liggen. Daarom is goede afstemming met betrekking tot incidentbestrijding op het water een must. Binnen de Samenwerkingsregeling incidentbestrijding IJsselmeergebied (SAMIJ) werken de IJsselmeergemeenten en crisispartners daarom intensief samen. Doel: het borgen van een adequaat functionerende incidentbestrijding in het IJsselmeergebied als samenhangend risicowatersysteem.