Beheerproces Geometrie Omgevingswet

Hoe moeilijk kan het zijn om actuele kaarten van ons areaal te produceren…? Een vraag die Edwin Biegel (adviseur data- en informatiemanagement bij Rijkswaterstaat) geregeld krijgt. ‘Die kaart zelf is geen rocket science. Het proces om tot die kaart te komen wel’, vertelt Biegel: ‘We gebruiken 37 databronnen om ruim 30 kaarten te produceren. Denk aan kaarten met beperkingsgebieden en geometrische begrenzingen van wegen, vaarwegen, rivieren en kust. Elke kaart is het eindstation van een enorme informatieketen met vele bronhouders.'

Door de komst van de Omgevingswet wordt het steeds belangrijker om ervoor te zorgen dat veranderingen in ons areaal tijdig hun weg vinden naar de officiële publicaties. Biegel: ‘Van nieuw asfalt, de overdracht van gebied tot natuurlijke veranderingen in het stroomgebied van een rivier: wanneer wij onze contouren niet zorgvuldig communiceren, kan dit gevolgen hebben voor aansprakelijkheidskwesties of vergunningverlening.’

Zelfs een kleine omissie kan al flinke impact hebben, illustreert Biegel. ‘Neem een nieuwe afrit die wordt aangelegd. Stel dat dit stukje asfalt straks wél terug te vinden is op onze luchtfoto’s, maar niet vermeld wordt in de officiële kaarten die wij publiceren. Wanneer een initiatiefnemer op basis van deze kaarten vervolgens besluit om op deze locatie een nieuwe activiteit te plannen, dan sta je als Rijkswaterstaat met 0-1 achter.’

Kortom, zaak om een effectief, zorgvuldig én beheerst proces te ontwikkelen dat ervoor zorgt dat geodata op tijd en zorgvuldig gepubliceerd wordt. Biegel: ‘Een kwestie van richten, inrichten en verrichten. We hebben allereerst onderzocht welke eisen de Omgevingswet aan geometrie stelt: wat is nodig, hoe ziet onze data eruit en welke stappen hebben wij nog te zetten? Om vervolgens instrumenten te ontwikkelen die daarbij helpen: datastandaarden, werkprocessen en tools.’

In een vroeg stadium werd ingenieurs- en adviesbureau Antea Group bij dit traject betrokken. Pim Timmermans van Antea Group: ‘Al tijdens het bepalen van de koers hebben wij meegedacht om het productieproces zo in te richten en uit te voeren dat we twee keer per jaar de juiste contouren kunnen produceren. Uit de samenwerking zijn delen van een proces helder geworden en opgenomen in 6 stappen: van voorbereiden, actualiseren tot controleren, accorderen en publiceren.’ 

Inmiddels is het project in de laatste fase beland: verrichten. Timmermans: ‘Het productieproces loopt en we zijn er volop mee aan het oefenen. Dit is meteen ook de fase waarin allerlei vragen en issues ontstaan. Hoe ga bijvoorbeeld je om met geodata die niet kloppen? Wat is de oorzaak daarvan en hoe kun je dit structureel oplossen? We zijn nu issues aan het analyseren zodat we de kwaliteit van onze kaarten blijven verbeteren en het proces kunnen verfijnen. We maken daarvoor, samen met Rijkswaterstaat, werkinstructies’

Hiermee heeft Rijkswaterstaat ruimschoots vóór de inwerkintreding van de Omgevingswet haar processen en productie op orde. Biegel: ‘Van wat heel complex was, hebben we een proces gemaakt dat beheerst, logisch, en makkelijk te volgen is. En nee, ons werk is hiermee niet af. Niet alleen ons areaal verandert continu, ook onze organisatie. Er komen nieuwe databronnen bij;  bronhouders, verantwoordelijkheden en ambities veranderen. Gelukkig hebben we dankzij deze blauwdruk nu zelf het stuur in handen om op tijd mee te bewegen.’