Rijkswaterstaat kort bruggen in door extreme hitte

Gedurende deze hitteperiode monitort Rijkswaterstaat alle bruggen om vastlopen te voorkomen. Verscheidene bruggen worden constant gekoeld met water om uitzetting zoveel mogelijk te beperken. Dit is echter niet altijd voldoende. Afgelopen weekend kortte Rijkswaterstaat de Merwedebrug tussen Zuid-Holland en Noord-Brabant met ruim één centimeter in. En ook vannacht staan gelijksoortige werkzaamheden gepland aan de Brug over Noord bij Alblasserdam.

Het vastlopen van een brugdek is meestal te wijden aan het uitzetten van de staalconstructie door de hitte. 'Asfalt zelf is als een soort lijmlaag op het staal, deze beweegt gewoon mee', zegt Kodo Sektani werktuigbouwkundig adviseur bij Antea Group en specialist in beweegbare bruggen.

Juist voor het bewegingswerk van beweegbare bruggen is het uitzetten van de stalenconstructie een risico. De aandrijving kan bij het openen van een vastgelopen brugdek overbelast raken met alle gevolgen van dien. Daarom heeft het wegdek altijd genoeg bewegingsruimte nodig, dus ook tijdens een warme periode. Maar in de winter, als de staalconstructie krimpt door lage temperaturen, mag de ruimte niet te groot zijn. 'Een groot gat is niet alleen slecht voor de banden van de auto's die eroverheen rijden, bij een veelgebruikte brug kan dit ook voor veel geluidsoverlast voor omwonende zorgen', legt Sektani uit.

Dat nu al de tweede brug wordt ingekort komt door de aanhoudende hitte. De bruggen warmen overdag op en kunnen door de warme nachten niet genoeg afkoelen. Na enkele dagen zijn de bruggen veel heter dan waar ze op gebouwd zijn.

'Het inkorten van een brug klinkt heel desastreus, maar het valt mee', zegt Sektani. 'Tussen het bewegende deel van de brugdek en de aanbrug, waar deze aan grenst als de brug dicht is, zit een rij-ijzer. Het is een metalen voegovergang die ervoor zorgt dat het gat in het wegdek bij de voegovergang niet te groot wordt. Bij dit soort werkzaamheden wordt dit onderdeel meestal ingekort.'

Om de ingreep te minimaliseren gaat het inkorten gepaard met koelen. Dat zorgt ervoor dat er zo min mogelijk van de brug af moet om weer te functioneren bij deze hoge temperaturen.

De aanwezigheid van de metalen overgang is dus een uitkomst voor het inkorten van de brug. Maar volgens Sektani is het inkorten een correctieve maatregel. 'Het rij-ijzer geeft bestaande bruggen een zekere flexibiliteit, maar is hier oorspronkelijk niet voor bedoeld.', aldus Sektani.

Hij pleit er daarom voor dat het verder uitzetten van de stalenconstructie door extreme hitte expliciet in het ontwerp van een beweegbare brug wordt opgenomen. 'Het zou een idee kunnen zijn om warmtewisselaars te integreren in het wegdek. Deze kunnen de brug beter koelen in de zomer en via hetzelfde systeem kan het dek ook sneew- en vorstvrij gehouden worden in de winter. Daarnaast is het een bestaande techniek, die relatief eenvoudig in het basisontwerp te implementeren is.'

Headerfoto van de Brug over de Noord te Alblasserdam: Wikimedia Commons