Als het eerste Nederlands Werelderfgoed wil forteiland Pampus 100% zelfvoorzienend én fossielvrij worden. Dit moet gebeuren met een nieuw duurzaam energiesysteem. Dit keer niet om Amsterdam te beschermen tegen indringers. Wel om een lichtend voorbeeld te zijn in de uitdagingen van nu: de energietransitie. Antea Group helpt om die ambitie waar te maken.  

Eind 19de eeuw werd Pampus aangelegd om Amsterdam te verdedigen tegen aanvallen vanaf de Zuiderzee. Het fort werd zo gebouwd dat het volledig zelfvoorzienend kon zijn in tijden van oorlog (zo liepen er geen kabels, leidingen of buizen van of naar het eiland). Anderhalve eeuw later wordt die geschiedenis als zelfvoorzienend eiland nieuw leven inblazen. In 2023 moet Pampus een 100% fossielvrij en CO2-neutraal eiland zijn. Om de eigen CO2-footprint te minimaliseren, maar vooral om een inspirerende showcase te zijn voor hoe je Nederland duurzaam kunt inrichten.

De energietransitie in miniatuur

Pampus staat in het klein voor de uitdagingen die wij in Nederland hebben, vertelt adviseur Julia Fikken van Antea Group. ‘Zo is er op het eiland beperkt ruimte om energie op te wekken. Daarnaast is er geen aansluiting op het gas- en elektriciteitsnetwerk. Pampus vormt hiermee een volledig op zichzelf staand systeem. En dit vraagt om nieuwe oplossingen. Want, wat doe je als de vraag naar energie groter is dan de opwek ervan? Hoe kun je energie opslaan en hoe voorkom je volledige afhankelijkheid van één energiebron?’

Slim investeren

Binnen een consortium buigen meerdere partijen zich over deze én andere vragen. Van de aanleg van kleine windturbines of een biovergister tot de ontwikkeling van een smart-grid om energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken: aan goede ideeën geen gebrek. ‘Ook dit is de energietransitie in een notendop’, constateert Fikken: ‘Er zijn vele oplossingsrichtingen en technieken voorhanden waarmee je duurzame ambities kunt waarmaken. Het is de kunst om binnen het budget en de bestaande ruimte de juiste combinatie aan mogelijkheden te vinden.’

Antea Group laat als partner van ons programma zien dat het gelooft in een duurzame toekomst. Daarnaast weet Antea Group de complexiteit van het programma te overzien en daarmee voor versnelling te zorgen.


Tom van Nouhuys
Directeur Pampus

Stroomversnelling

Dit is de balansoefening waarbij Antea Group een aantal betrokken partners helpt. Zeker nu de plannen begin 2021 in een stroomversnelling raakten na de toekenning van een REACT-EU subsidie van bijna een miljoen euro. Fikken: ‘Wij hebben nu twee jaar de tijd om samen met Pampus en haar partners (o.a. Rengineers, Firan en De Groot Installatiegroep) het duurzame energiesysteem te ontwikkelen. Dit betekent dat je vanuit dromen, ambities en alle randvoorwaarden tot concrete keuzes moeten komen. Met onze kennis van de energietransitie, duurzame energie opwek en energiesystemen vormen wij hierin de verbindende schakel tussen de verschillende partijen.’

Het projectteam gaat hiermee de komende maanden keihard aan de slag. Julia: ‘Aan ons om alle wensen en eisen op een rijtje te zetten, scenario’s door te rekenen en alternatieven aan te bieden. Aan de hand van de uitkomsten gaan we Pampus adviseren: welke ideeën zijn haalbaar en met welke investeringen maak je slimme keuzes en welk schetsontwerp past daarbij?’ Deze exercitie moet eind 2021 uitmonden in een plan van aanpak om van Pampus in twee jaar tijd één van de eerste duurzaam zelfvoorzienende werelderfgoederen te maken.

Naast de ontwikkeling van een zelfvoorzienend duurzaam energiesysteem is Antea Group betrokken bij het ontwerp van een circulair entreegebouw. Ook dat is onderdeel van Pampus als kompas richting een duurzame toekomst.

Vanuit Antea Group nemen twee projectleiders deel aan het programmateam. Dieuwke Martens-Bakker (Energietransitie) zit in de stuurgroep van het programma.