Remote sensing

Remote sensing, letterlijk ‘waarnemen op afstand’, is een techniek waarbij gegevens over een object, gebied of fenomeen worden verzameld zonder direct fysiek contact. Dit kan via satellieten, drones of andere voertuigen die bijvoorbeeld met laser- of radartechnologie metingen uitvoeren. Deze methode maakt het mogelijk om op grote schaal en met hoge nauwkeurigheid geospatiale data te verzamelen over infrastructuur, natuur en industrie. Antea Group maakt deze specialistische onderzoeksmethode breed beschikbaar voor haar opdrachtgevers.

Voor (semi)overheden is remote sensing een onmisbare tool geworden. Rijkswaterstaat gebruikt het bijvoorbeeld voor de inspectie van dijken en waterkeringen in het kader van waterveiligheid, waterschappen om dijken te monitoren en gemeenten voor groenbeheer. Ook industrieën zoals de mijnbouw en de luchtvaart zetten deze techniek in om assets te inspecteren. Tegelijkertijd valt er nog een wereld te winnen, want veel overheden en bedrijven weten nog niet goed hoe waardevol deze technologie kan zijn. Remote sensing levert niet alleen ruwe data, maar wordt vaak geïntegreerd met GIS (Geografische Informatiesystemen) om deze data te visualiseren en te analyseren. Overheden gebruiken GIS bijvoorbeeld om op een kaart real-time informatie over dijken, waterwegen en infrastructuur te monitoren. Antea Group helpt ze niet alleen met de inwinning van data, maar ook met de interpretatie en toepassing ervan.

Een belangrijk voordeel van remote sensing is dat enorme oppervlaktes sneller en nauwkeuriger in kaart gebracht kunnen worden. De Oosterscheldekering is hier een goed voorbeeld van. Waar vroeger maandenlang handmatige inspecties plaatsvonden, werd hier in zeventien dagen tijd met drones en fotogrammetrie een 3D-model van de dijken gemaakt. Luuk van Gorp, specialist data-inwinning bij Antea Group: “Met slechts één zorgvuldig gemeten referentiepunt per kilometer konden we een nauwkeurigheid van 3 centimeter bereiken.” Remote sensing bespaart niet alleen tijd, maar levert ook een betrouwbaarder beeld op.

In de mijnbouw meten radar-satellieten zelfs met millimeter-nauwkeurigheid de bodembeweging. We kunnen zelfs exact meten hoe de grond verzakt, met een satelliet die 800 kilometer boven de aarde zweeft en het verschil in golflengte opvangt. Dit soort technieken worden ook toegepast voor monitoring van infrastructuur zoals bruggen en sluizen. Binnen het concept van smart cities wordt deze technologie steeds vaker ingezet voor stedelijke ontwikkeling, bijvoorbeeld bij het monitoren van verkeersstromen, luchtkwaliteit en stedelijke groei.

Een ander voorbeeld is het gebruik van LiDAR-technologie (laser-scanners) voor de industrie en luchtvaart. Zo zetten we LiDAR in bij de industrie om bovengrondse leidingen, opslagtanks, blusinstallaties en kolommen tot in detail in kaart te brengen. Voor de luchtvaart detecteren we obstakels en signaleren we mutaties. Het scala aan technieken dat Antea Group inzet voor data-inwinning breidt zich steeds verder uit.

Bijzonder is dat remote sensing niet alleen nuttig is voor infrastructuur, maar ook voor ecologische monitoring. Stikstofdepositie en vegetatieveranderingen kunnen met behulp van satellietbeelden en infraroodopnames nauwkeurig in kaart worden gebracht. Antea Group deed veel ervaring op, bijvoorbeeld bij de Loonse en Drunense Duinen. Daar konden we habitats herkennen en zien of zandverstuivingen afnemen doordat bomen oprukken, wat gevolgen heeft voor de biodiversiteit. Informatie waarmee we habitats kunnen versterken, verbinden en vergroten, helpt beleidsmakers bij het nemen van onderbouwde beslissingen over natuurbeheer.

Artificial Intelligence (AI) speelt een steeds grotere rol in de verwerking en analyse van de gigantische hoeveelheden data die remote sensing oplevert. Ter illustratie: voor de 140 hectare tellende Brouwersdam en Oosterscheldekering haalde Antea Group 1,2 terabyte aan data op. Waar we vroeger handmatig duizenden beelden moesten analyseren, kan AI nu in één keer objecten herkennen, patronen signaleren en afwijkingen detecteren. Dit wordt bijvoorbeeld toegepast bij landschapsclassificatie. Denk aan het herkennen van blusinstallaties, zwerfafval of vegetatiesoorten. Door de combinatie van AI en remote sensing ontstaan nieuwe mogelijkheden binnen de digitale transformatie van industrieën, infrastructuur en ecologische monitoring. Met AI en satellietbeelden kunnen we een groot deel van dit werk automatiseren en efficiënter maken.

De kracht van remote sensing ligt in samenwerking. Overheden, onderzoeksinstituten en bedrijven werken steeds vaker samen om nieuwe toepassingen te ontwikkelen. Zo hielp de TU Delft met de fotogrammetrische benadering en Wageningen Universiteit met AI-algoritmes om stortsteen bij de Oosterscheldekering te herkennen. Luuk: “De overheid bewaakt de data en de assets, de academische wereld garandeert de kwaliteit en wij zorgen ervoor dat het efficiënt en schaalbaar wordt.”

Wat brengt de toekomst? De focus ligt op verdere verfijning en integratie. AI wordt momenteel nog voornamelijk als aanvulling gebruikt, bijvoorbeeld bij het valideren van de resultaten die door AI-modellen worden gegenereerd. De technologie wordt steeds nauwkeuriger en de uitdaging ligt nu vooral in het omzetten van ruwe data naar bruikbare inzichten. Dat betekent dat we niet alleen beter moeten meten, maar ook doelmatiger en slimmer moeten analyseren.

Wat we bij Antea Group vaak horen: ‘Er zijn veel data en technieken. Wij weten welke techniek bij jou past.’ En dat is precies de meerwaarde van remote sensing: niet alleen de techniek, maar vooral het slim combineren en toepassen ervan om opdrachtgevers écht verder te helpen.

Wil jij meer weten over wat remote sensing voor jou kan betekenen? Neem dan contact op met ons.