Ontwikkeling van een ‘smart asset platform’

De beheerder is verantwoordelijk voor het in stand houden van de openbare ruimte: wegen, groen, straatverlichting, bruggen, riolering, etc. Daar gaat veel geld in om. Landelijk gaat zo’n 10 procent van de gemeentebegroting naar de buitenruimte. En is een fors areaal aan ‘objecten’ (in data-terminologie) met allemaal verschillende gegevens. Zie daar het belang van goede software om al die gegevens vast te leggen, actueel te houden, planningen te maken en inzichten te bieden.

Berto Smit, manager afval & reiniging, beheer accommodaties & openbare ruimte in Dronten: ‘Actuele, betrouwbare en complete data vormen het fundament van beheer. Voor een datagedreven aanpak en grip op alle processen in de openbare ruimte heb je professionele instrumenten nodig.’ Berto is daarom bestuursadviseur bij de GVAG, een gebruikersvereniging van beheersoftware: ‘Met zo’n beheersysteem bepaal je het optimale moment van ingrijpen. En dat merk je als burger. Want slim afstemmen bepaalt of jouw straat één keer opengebroken wordt, of dat je verschillende keren te maken krijgt met overlast.’

De wereld van de beheerder verandert echter in een hoog tempo. Van in stand houden naar ontwikkelen. Van vervanging van verouderde assets, energietransitie, verduurzaming en circulariteit, en vergroening, tot woningbouw en verdichting van de stad. Berto beaamt: ‘De meerjarenprogrammering wordt steeds integraler. De Omgevingswet vraagt om bredere afweging van waarden in de leefomgeving, koppeling tussen het fysieke en sociale domein, met hogere eisen aan participatie.’ De beheerder zit in de ideale positie voor een sleutelrol in deze transities. Want vrijwel alle grote maatschappelijke opgaven moeten plaatsvinden in de bestaande openbare ruimte, waar de beheerder verantwoordelijk voor is, een groot areaal assets onder zijn hoede heeft, maatregelen in gang zet, budget beschikbaar heeft én gewend is om langjarig vooruit te plannen.

De transities vergen echter een andere rol van beheer: proactief, toekomstgericht, waardegestuurd en meebewegend op de ritmes van de stad. ‘Next Beheer’ noemen ze dat in Rotterdam; beheer dat anticipeert op toekomstige ontwikkelingen en transities. Beheer ontwikkelt zich en dat vergt nieuwe instrumenten die deze processen ondersteunen. Niet voor niets werken we met het academische programma Managing Public Space ook aan de wetenschappelijke basis voor ons vakgebied.

Ook de werelden van ICT, data en software veranderen. We zijn altijd online en met één klik heb ik met mijn smartphone toegang tot mijn socialemedia-apps, foto’s en bestanden. Altijd en overal. Dat wil ik als beheerder ook: thuis, op de gemeentewerf of in het veld toegang tot de gegevens van mijn assets. Informatiemanagers willen een SaaS-oplossing: ‘Software as a Service’. Waarom? Dan hoeven ze niet langer op elke computer hun software te installeren, maar loggen de gebruikers via hun webbrowser in op de cloud. De software is altijd actueel en hosting, toegang en beveiliging van de data zijn geborgd. Dat scheelt de ICT-afdeling veel tijd en geld.

In mijn dagelijkse werk zie ik dat de smart city een steeds uitdijende stroom aan data oplevert. Via sensoren komt er een continue stroom aan data van openbare verlichting, vulgraad of storingen van containers en de aslast van bruggen. We inspecteren met drones de schade aan bruggen, we gebruiken beeldherkenning voor inspecties van wegen of om zwerfafval te registeren. De whizzkids in het team bouwen algoritmen om het benodigde onderhoud te voorspellen op basis van (open) data.