Optimalisatie-advies afvalbakken

Het plaatsen en onderhouden van afvalbakken lijkt op het eerste gezicht een eenvoudige taak, maar het vereist strategische planning om ze optimaal te positioneren en te benutten. In de praktijk hebben veel gemeenten te maken met verkeerd geplaatste afvalbakken, te kleine of te grote bakken op verkeerde plekken, en misbruik door inwoners. Denk daarbij aan illegale afvaldumping waarbij zakken huisvuil in de openbare bak verdwijnen, met overlast en extra kosten tot gevolg.

Een ander veelvoorkomend probleem is dat afvalbakken op drukke looproutes in bijvoorbeeld winkelcentra te klein zijn en snel vol raken, terwijl bakken in woonwijken nauwelijks worden gebruikt. Verkeerd geplaatste afvalbakken kunnen zelfs tot vandalisme leiden en vervanging kan flink in de papieren lopen. De keuze voor de juiste afvalbak op de juiste plek is de eerste stap naar een schonere leefomgeving en een betere balans tussen inzet en kosten aan de ene kant, en effect en rendement aan de andere.

Er zijn diverse beleidsnota’s die invloed hebben op afvalbakken. De Rijksoverheid heeft beleidskader LAP3 opgesteld wat de doelstelling van het afvalbeleid in Nederland en het beleid voor afvalpreventie en afvalbeheer bevat. Lokaal hebben gemeenten de ambities en afspraken vastgelegd in visies op de leefomgeving, beheer- en beleidsplannen openbare ruimte en Handboeken Inrichting Openbare Ruimte. Hierin liggen de kaders vast voor een schone leefomgeving, vaak gebaseerd op de lokale ervaring en de eisen uit de Wet Milieubeheer. De hieruit voortvloeiende verplichtingen en de personele inzet drukken op gemeentebudgetten voor het onderhoud van de openbare ruimte, terwijl in ravijnjaar 2026 de gemeenten een stevige bezuiniging te wachten staat.

Zo is alleen al de plaatsing en het onderhoud van afvalbakken een aanzienlijke kostenpost voor gemeenten, rekent adviseur Leefomgeving bij Antea Group Mark van den Kieboom voor. “Per gemeente hanteren wij een richtlijn voor het aantal benodigde afvalbakken. De gemiddelde jaarlijkse kosten per afvalbak bedragen circa €550 tot €650, inclusief onderhoud, lediging en vervanging. Wanneer een gemeente bijvoorbeeld 1.200 afvalbakken heeft, terwijl er slechts 1.000 nodig zijn, betekent dat een onnodige uitgave van ruim €100.000 per jaar. Geld dat ook kan worden ingezet voor andere opgaven in de openbare ruimte, zonder in te boeten op een schonere leefomgeving.”

Het adviestraject van Antea Group is ingericht om snel en efficiënt een optimaal databestand van afvalbakken te realiseren. Binnen vier tot zes weken doorloopt de gemeente de volgende stappen:

1. Inventarisatie – Waar bevinden zich in uw gemeente afvalbakken, waar is overlap en waar is de dekking onvoldoende? Met behulp van de beschikbare gegevens uit het beheersysteem of via de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) brengen we letterlijk het landschap van afvalbakken in kaart.
2. Analyse – De huidige spreiding van afvalbakken wordt beoordeeld op basis van looproutes, drukte en gebruiksintensiteit.
3. Optimalisatie-advies – Een concreet plan waarin wordt bepaald waar bakken weggehaald, verplaatst of toegevoegd moeten worden.
4. Toelichting en implementatieplan – De bevindingen worden toegelicht aan de gemeente, inclusief richtlijnen voor verdere optimalisatie en handhaving.

Innovatie speelt een steeds grotere rol in de optimalisatie van afvalbakken. Zo zetten we slimme sensoren in die meten hoe vol een afvalbak is. Dit voorkomt onnodige lediging en maakt de afvalinzameling efficiënter. Persbakken, die het afval in de bak samenpersen, kunnen het volume van de afvalbak tot vier keer vergroten. Dit voorkomt overvolle afvalbakken op drukke locaties en resulteert in lagere operationele kosten. Want minder vaak legen betekent ook minder vervoer, minder personele inzet en minder klachten.

‘Oud’ weer ‘nieuw’ maken is een ander innovatief voorbeeld. Mark: “In plaats van oude afvalbakken te vervangen, kunnen gemeenten kiezen voor refurbishment: het opknappen van bestaande bakken door ze te zandstralen, opnieuw te coaten en eventueel van sensoren te voorzien. Dit verlengt de levensduur en bespaart aanzienlijk op de kosten, terwijl het bijdraagt aan circulair beheer!”

Een goed afvalbakkenbeleid is essentieel voor een schone, leefbare en kostenefficiënte gemeente. Antea Group helpt gemeenten met datagedreven advies, slimme technologie en duurzame oplossingen. Door de juiste afvalbak op de juiste plek te zetten, slim gebruik te maken van financiële middelen en innovatie toe te passen, kunnen gemeenten niet alleen besparen, maar ook bijdragen aan een duurzamere toekomst. Het optimalisatie-advies afvalbakken is allesbehalve weggegooid geld!