Aan robothond Spot verwacht Antea Group nog veel plezier te beleven

Spot is ontwikkeld door het Amerikaanse Boston Dynamics, een spin-off van de befaamde technische universiteit MIT. Het bedrijf speelt zich al jaren in de kijker met robots die salto’s maken, voetbalwedstrijden spelen of andere complexe bewegingen maken en opdrachten uitvoeren die tot voor kort waren voorbehouden aan mensen en dieren. Dankzij sensoren in zijn kop, achterste en flanken, neemt Spot zijn omgeving nauwkeurig waar en kan reageren op wat hij in zijn omgeving tegenkomt. Dat voorkomt dat hij struikelt of tegen iets aan botst dat niet op de tekening staat waarmee hij op pad is gestuurd.

De directie van Antea Group besloot eind 2020 tot aanschaf van Spot om aan den lijve te ondervinden wat er wel en niet kan met zo’n robot. De leiding had volgens adviesgroepmanager Henk Jan Schuurman geen haarscherp eindpunt voor ogen, maar de strategie is helder: in de frontlinie opereren bij de toepassing van tech-oplossingen in de ingenieursbranche.

Daarom schaften ze voor 66.000 euro een Spot aan. Inclusief randapparatuur en software liep de investering op tot boven de ton. Sindsdien begon een ontdekkingsreis die volgens Schuurman tot de dag van vandaag voortduurt. “In gesprek met collega’s en klanten ontstaan voortdurend nieuwe ideeën waar het handig is om hem in te zetten. Iedereen binnen Antea die een goed idee heeft wat hij zou willen doen met Spot, kan dat plan indienen. Klanten kunnen zich trouwens ook melden. In de meeste gevallen kunnen ze dan snel aan de slag met een proef of pilot.”

Jeroen Schreuder is een van de Antea Group-medewerkers die zich meldde. Wie de adviseur met een achtergrond in de leidingbouw in augustus zou hebben gezegd dat hij twee maanden later een inspectie van een leidingtunnel met een robothond zou uitvoeren, had hij zeker voor gek verklaard. En toch ontstond dat idee spontaan tijdens een lunch die hij had met een collega van een heel andere businesslijn. Er diende zich ook nog eens een klant aan die er wel wat in zag.

En zo kwam het dat Spot in november een tunnel onder het Calandkanaal scande, om de ligging van een nieuwe waterleiding van Evides vast te leggen. Uitgerust met een lidar-scanner op zijn rug stapte hij in een uur tijd door de 500 meter lange leidingtunnel. Daarbij liet hij zich niet van de wijs brengen door trappen, opstapjes of kruisende leidingen, maar nam behendig alle hobbels en obstakels die hij tegenkwam. Om de tien meter hield hij even halt om een 360 gradenscan te maken. Dat leverde een as-built model of digital twin op met een nauwkeurigheid van minder dan 2 millimeter. Volgens Schreuder een prachtig vertrekpunt voor het toekomstig beheer van de leiding en de tunnel waar die in ligt.

Tegelijkertijd realiseert hij zich: “Je kunt nog zoveel praten en ideeën opwerpen, als je zo’n robot niet binnen handbereik hebt, blijft zo’n idee bij de koffieautomaat of tijdens een borrel snel hangen. Leuk, maar niet uitvoerbaar, klinkt het dan. En nu heb je twee maanden later een eerste project afgerond. Precies daarom was dat directiebesluit zo goed. Schaf die hond maar aan en kijk maar wat je er mee kan. Als vervolg op de scan van de tunnel onder het Calandkanaal ligt er namelijk al een volgend project in het verschiet. Groter en veeleisender.”

Onder het Hollands Diep loopt namelijk ook een leidingtunnel, waarin onder andere een pijpleiding ligt voor transport van ruwe olie tussen de Maasvlakte en Vlissingen. Het was de beheerder opgevallen dat de leiding, op zijn glij-opleggingen in de loop der jaren stapje voor stapje is opgeschoven. Altijd dezelfde kant op. Schreuder: “Dat is vreemd en niet wat je wil. Want de expansie-lussen bij de uiteinden kunnen de bewegingen niet eindeloos volgen. Die leiding en de tunnel gaan we dus binnenkort inscannen en vergelijken met de oorspronkelijke bouwtekeningen en andere beschikbare data. De tunnel ligt er al sinds de jaren ’70 en is behoorlijk vol. Dus dat wordt echt kruip-door-sluip-door met die lidar-scanner. Daar is Spot veel beter in dan een landmeter van vlees en bloed die ook nog eens zijn theodoliet door de tunnel moet zeulen.”

Een andere veelbelovende toepassing waarmee Antea inmiddels de eerste ervaring opdeed is werken langs het spoor. Collega’s van de business-lijn Infra hebben pas een inspectie uitgevoerd van een paar wissels op een rangeerterrein. ProRail is ook razend benieuwd wat er wel en niet kan met Spot en stelde het terrein graag ter beschikking. Buitendienststellingen van spoorvakken voor inspecties en onderhoud moeten immers lang van tevoren worden aangevraagd. Als dat soort werkzaamheden in de toekomst kunnen plaatsvinden zonder invloed op de dienstregeling, omdat Spot veilig tussen de sporen stapt, zou dat grote winst betekenen.

Spot leert snel en kon al na een paar minuten goed uit de voeten op een ballastbed

“Zover is het nog lang niet”, benadrukt Schuurman. “Maar om te weten wat er wel en niet kan, moet je op zijn minst onderzoeken hoe Spot zich beweegt over een ballastbed. Dat alleen al was een fascinerende ervaring, want je zag dat Spot aanvankelijk onwennig over de stenen, dwarsliggers en spoorstaven liep. Hij aarzelde. Maar na een paar minuten zag je dat hij de omgeving begon te begrijpen en steeds beter uit de voeten kon. Hij leert verdraait snel.”

Zo proberen ze van alles uit bij Antea. Voor archeologen bracht Spot al een keer gedetailleerd het maaiveld in kaart boven de fundamenten van een oud kasteel, dat na de opgraving jaren terug met een beschermende laag grond was afgedekt. De basculekelder van de Erasmusbrug onderwierp hij ook al aan een inspectie.

Liggers van verouderde stalen bruggen inspecteren zouden Schreuder en Schuurman ook graag een keer met hun nieuwe medewerker uitproberen. Daar zien ze een enorm toepassingsgebied. Spot heeft immers geen last van claustrofobie, of van zuurstofgebrek, noch van de giftige dampen die soms in dergelijke ruimten ophopen. En iedereen weet hoe groot de problemen met de verouderde infra is.

Op de Provada, een van de weinige evenementen die afgelopen jaar doorgang vond, hadden ze Spot meegenomen. Hij trok veel bekijks en brak het ijs waardoor beursbezoekers gemakkelijk een praatje aanknoopten. Zeker toen hij rond borreltijd met een bierkrat op zijn rug rondliep en een drankje aanbood.

Typisch zo’n geintje waar de techwereld bol van staat en dat filmpjes oplevert die het goed doen op sociale media, weet Schreuder.  “Al kun je dat niet te vaak doen, want dan hoor je al gauw: ‘Heb je die lui van Antea weer met hun speeltje’.”

Maar die valkuil denken ze wel te kunnen vermijden. Ze kunnen zich voorstellen dat als er iets dreigt mis te gaan bij laswerk in een brugligger, Spot een zuurstofmasker aflevert, of misschien wel beademingsapparatuur.  Als een soort 21e-eeuwse sint-bernardshond. In dat licht gezien is dat ludieke rondlopen met dat bierkratje op de beurs, niet minder dan een trainen voor dit soort levensreddende activiteiten. Voor Spot zelf, maar ook voor de mensen die hem aansturen.

Schuurman: “We hebben waarschijnlijk nog maar een fractie in beeld van alle mogelijke werkterreinen waar Spot zijn diensten kan bewijzen. Van manoeuvreren tussen de brokstukken van een ingestorte parkeergarage tot en met de inspectie van een waterstoftank, of het opsporen van warmtelekken in een chemische installatie. We gaan het allemaal ontdekken.”