In de grond onder onze voeten bevindt zich een schat aan informatie over de geschiedenis van ons land en de mensen die er hebben geleefd. Door het doen van opgravingen halen archeologen deze informatie naar boven. De topvondsten komen in het museum terecht. Maar ons cultureel erfgoed omvat veel meer dan alleen de pronkstukken in de vitrines en het opgeslagen materiaal in de depots van musea.

De vraag is hoe we ervoor kunnen zorgen dat ook wat nog in de grond zit, in de toekomst niet verloren gaat. Bij Antea Group hebben we een idee hoe innovatieve technologie ons daarbij kan helpen. Met een belangrijke rol voor ‘big data’ en waar slimme algoritmes ons in staat stellen om in één keer gericht op precies die plek te gra­ven waar dat nodig is. Of, waar je kunt bouwen zonder dat dit ten koste gaat van het erfgoed in de bodem.
 

Stoeterij uit vijftiende eeuw

Dit brengt ons in de provincie Zeeland, op de plek waar ooit de waterburcht van Sint-Maartensdijk stond. Een kasteel omgeven door grachten, met een hoofdburcht, een voorburcht en een stoeterij. In de vijftiende eeuw fokte Frank van Borssele, kasteelheer en echtgenoot van Jacoba van Beieren, hier zijn paarden – de luxe sport­wagens van die tijd – die hij niet geheel belangeloos cadeau gaf aan andere hoge en minder hoge heren.

In de loop der eeuwen raakte het kasteel in verval en in 1820 werd het laatste gedeelte afgebroken. In de jaren zestig werd een deel van het kasteel opgegraven. Archeologen hebben toen alleen het bovenste gedeelte on­derzocht en daarna alles weer toegedekt. Nu zijn er ontwikkelingsplannen waarbij het mogelijk is dat delen van het voormalige kasteelterrein bebouwd gaan worden. Wij gaan kijken waar dit archeologie-vriendelijk kan.

Ondergrondse bouwstructuren

Omdat er over deze locatie nog geen big data aanwezig is, gaan we die zelf inwinnen. Dat doen we met een vliegende drone vol geavanceerde techniek. Met een LiDAR-scanner gebruiken we laserpulsen om door be­groeiing en bodembedekking heen te kijken naar voor het oog niet zichtbare hoogteverschillen. Een multi spectrale camera geeft minutieus inzicht in het verschil in bodemvochtigheid van ieder plekje op het terrein.

Nadat elke vierkante centimeter op deze manier in kaart is gebracht, is het de beurt aan een computer algoritme om de ingewonnen data te combineren en te vertalen naar de informatie die wij zoeken. Namelijk, waar alle gebouw­structuren zich bevinden onder de grond. Van buitenmuren, torens en poorten tot de muren van vertrekken in de kasteelgebouwen. Zonder dat daarbij ook maar één schep de grond in hoeft te gaan.

Behoud van cultureel erfgoed

Bij Antea Group verwachten we veel van deze innovatieve archeologische werkwijze. Blijkt de methode succes­vol dan kunnen we, bij bouwplannen en andere werkzaamheden op of onder de grond, voortaan precies de geschikte locaties aanwijzen vanuit het oogpunt van behoud van ons cultureel erfgoed. En omdat er dagelijks meer digitale data beschikbaar komt, kan dit in de toekomst steeds sneller en eenvoudiger gebeuren.

In de jaren zestig vormde archeologie nog een verrassingsfactor bij de uitvoering van openbare werken en bouwactiviteiten. Door het gebruik van moderne techniek en informatietechnologie zorgt Antea Group er voor dat archeologie voortaan een planningsfactor wordt in het veiligstellen van de nalatenschap aan de generaties die na ons komen. Understanding today. Improving tomorrow.